Volgens de minister waren er geruchten dat Vandecasteele de doodstraf boven het hoofd hing. “Als we niet snel zouden hebben opgetreden, was door het niet uitvoeren van deze operatie wellicht zijn doodsvonnis getekend.” Recent werden in Iran nog een Brit en een Zweed geëxecuteerd, een Duitse burger werd ter dood veroordeeld. “Olivier Vandecasteele had die tijd niet”, aldus Van Quickenborne.

LEES OOK. “Eindelijk vrij. Enfin avec nous”: dit weten we al over de vrijlating van Olivier Vandecasteele

Hij verdedigde dat om de ruil uit te voeren gebruik werd gemaakt van het grondwetsartikel 167, en niet van het beruchte overbrengingsverdrag dat België en Iran afsloten, precies om tijd te winnen. Als dat verdrag én de voorwaarden die het Grondwettelijk Hof eraan verbonden heeft voor de toepassing ervan zouden zijn gebruikt, “had de zaak nog maanden kunnen aanslepen”, zei de minister.

Bij VTM Nieuws zei premier Alexander De Croo net hetzelfde. “Het Grondwettelijk Hof heeft aan het verdrag een aantal voorwaarden gekleefd die Vandecasteele in gevaar gingen brengen. Hadden we dat instrument gebruikt, zou het nog zeer lang hebben geduurd. Het zou zijn leven nog meer in gevaar hebben gebracht.”

LEES OOK. Assadi is vrijgelaten in ruil voor Vandecasteele, maar wie is deze volgens Iran ‘onschuldige diplomaat’?

Van Quickenborne haalde ook de ruil aan die de VS in december vorig jaar uitvoerden met Rusland. De veroordeelde wapenhandelaar Viktor Bout werd toen aan Rusland overgedragen in ruil voor basketbalspeelster Brittney Griner. “Als land heb je de absolute plicht om elke onschuldige Belg in de wereld te helpen en te bevrijden. Er was voor ons geen andere keuze.”