Al dertig jaar is openbaarheid van bestuur een onderdeel van de Belgische grondwet, bestuursdocumenten zijn daardoor in de regel te raadplegen. Het motto: openbaarheid is de norm, beslotenheid de uitzondering. Een overheid mag een aanvraag van een burger of bedrijf wel weigeren, maar alleen wanneer iemands privacy op het spel staat of een dossier onvolledig is. De Tijd en Apache onderzochten 330 adviezen en beslissingen van de toezichthouders en stelden vast dat die regels met de voeten getreden worden.

Op federaal niveau ging een derde van de klachten over de fiscus, naast 29 andere overtreders zoals de FOD Justitie en de NMBS. De ‘Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten’, die overigens slechts adviezen mag geven, gaf de overheidsdiensten in 80 procent van de gevallen ongelijk. Vaak waren hun motiveringen niet concreet genoeg.

Op Vlaams niveau krijgt de helft van de klagers alsnog de info te zien, soms nog voor de bevoegde instantie zich uitspreekt. Ook na beroep bij de Raad van State heeft men de helft kans op succes. Lokale besturen blijken eveneens slordig om te springen met aanvragen of door gebrek aan bestuurskracht te snel met het privacy-argument te zwaaien. 

Ook federale ministers gaven 9 keer op 10 te weinig inzage in dossiers. De dossiers van de federale ministerraad zullen in de komende maanden wel actief openbaar gemaakt worden, meldde premier Alexander De Croo (Open Vld) in een reactie.