Volgens het regiodecreet dat eerder dit jaar in voegen trad, moeten gemeenten hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden voortaan binnen de grenzen van hun eigen referentieregio smeden. Heist-op-den-Berg en Nijlen werken allebei al decennialang samen met IOK en IOK Afvalbeheer en zien het niet zitten om plots een punt te zetten achter die relatie. In het decreet is een pas-toe-en-leg-uit-principe opgenomen. Dat laat toe om een afwijking te vragen bij de Vlaamse regering en bevoegd minister Bart Somers (Open Vld).

LEES OOK. Burgemeesters van grensgemeenten Rivierenland-Kempen reageren op Vlaamse regiovorming: “Moeilijk om alles in één richting door te knippen”

Nadat de 27 andere gemeenteraden die deel uitmaken van de IOK en IOK Afvalbeheer hun fiat gaven om de samenwerking met Heist-op-den-Berg en Nijlen voort te zetten, kunnen de intercommunales de aanvraag tot afwijking nu indienen. “Tot onze grote vreugde willen alle Kempense partners met ons voort”, zegt burgemeester van Nijlen Paul Verbeeck (CD&V).

Vanaf nul

Waarom een voortzetting van die samenwerking zo belangrijk is? “Het beleid en de organisatie in Heist-op-den-Berg is voor een stuk structureel geënt op het advies en de dienstverlening die IOK ons biedt”, legt Heists burgemeester Jan Moons (N-VA) uit. “Dat is het geval op verschillende fronten, zoals ruimtelijke ordening, juridische ondersteuning, milieuhandhaving en een intergemeentelijke preventiedienst die we samen met de gemeenten hebben. Als dat allemaal wegvalt en je zou dat weer moeten opbouwen vanaf nul, dan heeft dat natuurlijk een enorme impact op het beleid en de dienstverlening.”

LEES OOK. Wat zijn gevolgen van regiovorming voor Kempens Karakter en IOK? “We dienen een aanvraag voor een uitzondering in”

Burgemeester Verbeeck is het volmondig eens. “Nijlen werkt al meer dan vijftig jaar samen met IOK”, zegt hij. “Naast de domeinen die Jan aanhaalt, is ook afvalbeheer er een van. De Kempen staan heel ver op dat vlak. De samenwerking plots doorbreken, zou trouwens niet alleen een enorme impact hebben op de gemeentelijke organisatie, maar ook op IOK zelf. Heist-op-den-Berg en Nijlen maken samen 13% uit van het totale inwonersaantal in hun werkingsgebied.”

Restafval

Al van in het begin van de regioverdeling gaven beide gemeenten aan dat ze de samenwerking met de intercommunales niet zomaar zouden opgeven. “Het decreet bood ons een halfjaar tijd om een afwijking aan te vragen”, zegt Moons. “We zijn dus goed op tijd.”

Verbeeck vult aan: “De bevoegde minister weet dat dit eraan komt. We gaan ervan uit dat hij onze goed gedocumenteerde en vooral ook zeer redelijke vraag wel gaat aanvaarden.”

Het is nu wachten op een reactie. Moons hoopt dat die nog binnen deze legislatuur geformuleerd wordt. “Deels hebben we daar het gissen naar.”

Voorzitter van IOK en IOK Afvalbeheer Johan Leysen zou Heist-op-den-Berg en Nijlen zeker niet graag zien vertrekken. Hij wijst onder meer op de uitstekende evolutie van de restafvalcijfers in het werkingsgebied. “In 2022 belandden we op een historisch laag cijfer van 87 kilogram per inwoner”, zegt hij. “Het Vlaamse uitvoeringsplan voorziet een taakstelling van 96 kilogram. Dat cijfer halen we dus al lang. We mogen de Kempische burger daarvoor feliciteren, maar het kan natuurlijk altijd nog beter. We rusten niet op onze lauweren en gaan ervoor om van deze grote onderscheiding een grootste onderscheiding te maken. Heist-op-den-Berg en Nijlen hebben we daar zeker voor nodig.”