De Handelsbeurs is ’s werelds oudste beurs – al dateert het huidige gebouw uit 1872 – en nog tot 1997 werden er aandelen verhandeld. Dit weekend maakten de waardepapieren daar eenmalig een nostalgische comeback.

“We organiseren al sinds 1984 twee keer per jaar een aandelenbeurs en dat doen we altijd in Antwerpen. Vanwege de centrale ligging, maar ook omwille van het historische en economische verleden van de stad”, vertelt Mario Boone van het Centrum voor Scriptofilie. “Dat we het deze keer in de Handelsbeurs konden doen, is natuurlijk fantastisch. Het voelt als thuiskomen.”

Pronkstuk

Ludovic Van Bavel (81) uit ’s-Gravenwezel kwam zondag écht thuis. Hij werkte namelijk decennialang als effectenmakelaar in de Handelsbeurs, tot de sluiting in 1997. “Banken mochten geen aandelen verhandelen, dat moest via wisselagenten zoals ikzelf gebeuren. Elke namiddag werden hier aandelen verhandeld, de voormiddag stond in het teken van liquidatie, waarbij effecten werden vereffend.”

Hij is zelf een enthousiast verzamelaar van Antwerpse aandelen. “Ik heb nu ongeveer achthonderd stuks in mijn collectie. Mijn pronkstuk is een aandeel uit het begin van de 18de eeuw, de verzekering van een schip dat van Frankrijk naar Engeland voer en daarna Antwerpen aandeed. Daar ben ik heel trots op. Hopelijk vind ik hier vandaag nog een paar nieuwe exemplaren.”

Slavenhandel

Tijdens de veiling zaterdag doken een paar opvallende exemplaren op. Voor een aandeel uit 1703 werd maar liefst 18.000 euro neergeteld. “Het werd uitgegeven door een maatschappij die werd opgericht door de Zonnekoning Lodewijk XIV en zich bezighield met de slavenhandel tussen Afrika en de Franse kolonies. Met de opbrengst werden dan tropische producten naar Frankrijk verscheept.”

Er werden ook aandelen van Antwerpse bedrijven aangeboden, met als uitschieter een exemplaar dat tijdens de oprichting van de Zoo in 1843 werd uitgegeven. Ook een aandeel van Antwerp Stadion, de voormalige eigenaar van het Bosuilstadion, kon op heel wat belangstelling rekenen. “De goede resultaten van RAFC zouden daar wel voor iets kunnen tussenzitten”, lacht Mario.

Belgisch Congo

Verzamelaar Rob Van Offenbert uit Deurne verkoopt op de beurs zijn dubbele exemplaren. “Ik heb er inmiddels al 1.600 en dus kan het wel eens gebeuren dat ik per ongeluk opnieuw hetzelfde aandeel koop”, grinnikt hij. “Met de winst koop ik er dan weer nieuwe. Zoals gisteren op de veiling bijvoorbeeld.”

Rob is gespecialiseerd in aandelen van bedrijven die in Belgisch Congo actief waren. “Ik kocht een hele tijd geleden op een rommelmarkt een paar oude aandelen met mooie figuurtjes en toevallig waren dat er van onze voormalige kolonie. Vandaar. Ondertussen verzamel ik ook oude palmbomen. Er zit dus wel degelijk een soort lijn in want die staan heel vaak op mijn aandelen. Mijn favoriet is een exemplaar van de Banque d’Outre-Mer, die mee de totstandkoming van Belgisch Congo financierde. Het is echt een prachtig stuk, ontworpen door een bekende Belgische kunstenaar.”

Kleine kunstwerkjes

Wat bepaalt de waarde van oude aandelen? “Om te beginnen zijn er de ouderdom en natuurlijk de zeldzaamheid. Verder is ook het historische belang van het bedrijf dat de aandelen uitgaf een factor. En als er een handtekening van een bekend persoon zoals Ernest Solvay op staat, dan verhoogt dat de waarde.” Ten slotte is ook het decoratieve element belangrijk. “Sommige exemplaren zijn kleine kunstwerkjes. Dat was ook een manier om aandelen aan de man te brengen. Als bedrijf kon je destijds geen roadshow organiseren om je producten te tonen en zo fungeerden aandelen ook als een soort advertentie.”

NMBS

Bestaat de kans dat een aandeel van een bedrijf dat nog bestaat, effectief een échte waarde heeft? Dat je er met andere woorden nog een dividend op kan krijgen en plots rijk worden? “Je hebt meer kans om de lotto te winnen. Om te beginnen werden na de Tweede Wereldoorlog alle aandelen vervangen door nieuwe exemplaren. De oude werden zo waardeloos. Recentere aandelen, die minder dan dertig jaar oud zijn, kunnen nog wel een financiële waarde hebben. Daarvoor moet je je bank contacteren. Zo zag ik daarnet mensen die oude aandelen van de NMBS hadden. Die hebben in principe nog steeds recht op een dividend. Maar de kans is veel groter dat de verzamelwaarde van je oude aandeel hoger is dan de reële.”