Tijdens de plechtigheid waren naast overlevenden ook veel andere genodigden aanwezig: ambassadeurs van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, vertegenwoordigers van oud-strijdersverenigingen en de politie, historicus Pieter Serrien (die het gezaghebbende boek Tranen over Mortsel schreef), Antwerps bisschop Johan Bonny, de burgemeester van Mortsel, minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V), een afgezant van de koning en Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA).

Die laatste trok in zijn speech een parallel met de oorlog in Oekraïne. “De gedenkwaardige slogan Nooit meer Oorlog verscheen op 24 augustus 1930 in vier talen op de IJzertoren in Diksmuide. Oorlog is zelden het juiste antwoord om een conflict te beslechten, al kunnen we vandaag echt niet anders dan als een verenigd Europa schouder aan schouder Oekraïne bijstaan. De oorlogszuchtige president Poetin offerde al meer dan 50.000 van zijn eigen landgenoten als kanonnenvlees op voor zijn doldwaas en totaal absurd concept van een nieuw groot-Russisch imperium. Ook aan Oekraïense kant overleden er al duizenden en duizenden mensen. Soldaten, maar ook onschuldige burgers.”

“In Vlaanderen is het onze verdomde plicht om de vele vluchtelingen uit het land op te vangen én te blijven ijveren voor vrede. Want alleen dan kan welvaart en welzijn groeien. En ook daarom is deze herdenking zo belangrijk. De honderden slachtoffers van het dodelijke bombardement moeten in ons geheugen gebrandmerkt blijven.“

Kantelpunt

Amerikaans ambassadeur Michael Adler: “Wat hier destijds gebeurde, is verschrikkelijk. Ik ben niet alleen een ambassadeur, maar ook een vader en grootvader. Mijn kleinkinderen hebben dezelfde leeftijd als de vele scholieren die op die trieste dag in 1943 het leven lieten. Zoiets laat een diepe indruk na.”

“1943 was een kantelpunt in de oorlog. De geallieerden begonnen een intensieve campagne om de industriële infrastructuur van de nazi’s te vernietigen. In dat verband bombardeerden Amerikaanse vliegtuigen van de Eight Air Force op 3 april de Erla-fabriek. Ze deden dat overdag om het aantal burgerslachtoffers zo veel mogelijk te beperken, wat voor de vliegeniers zelf een enorm risico was.” Helaas liep het anders af …

Ook Adler legde een verband met het conflict in Oekraïne. “Net zoals de piloten toen, ijveren we voor een betere wereld, waar iedereen zonder angst in een vrije samenleving kan opgroeien. En als we zien hoe Poetin kinderen en andere burgers in Oekraïne behandelt, dan weten we dat zoiets moet worden gestopt. Dit is een oorlog die we moeten winnen. Want dat zijn we de mensheid verschuldigd.”

Later werden er kransen neergelegd en de leden van KSA Mortsel plaatsten aan elk graf van een slachtoffer van het bombardement een witte roos, terwijl een opname de namen oplijstte van alle kinderen die toen zijn overleden.

In de loop van deze week vinden er nog verschillende activiteiten rond het bombardement plaats. Meer info op www.mortsel.be/80jaar5april.