De Belgische banken bouwen het aantal geldautomaten al jaren stelselmatig af. Veel betalingen gebeuren immers elektronisch of via online overschrijving, waardoor het voor de sector niet interessant is om de dure bankautomaten open te houden. Het gevolg is dat veel dorpen geen geldautomaat hebben, en de inwoners die wel nog afhankelijk zijn van contant geld, vaak kwetsbaren of ouderen, kilometers ver moeten gaan om cash af te halen.

LEES OOK. Banken blijven geldautomaten sluiten: waarom niemand anders er wil of kan installeren

Minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne, minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) en staatssecretaris voor Consumentenbescherming Alexia Bertrand (Open Vld) zaten daarom samen met Febelfin en Batopin, de samenwerking tussen vier grootbanken over de invoering van bankneutrale automaten. Daar is nu een akkoord uit voortgekomen, meldt Dermagne vrijdag. 

Concreet zal er in elke gemeente minstens één bankautomaat aanwezig moeten zijn. Dat betekent dat de sector geen bankautomaten meer mag weghalen als dat de dekkingsgraad verslechtert en 207 extra cashautomaten moet plaatsen tegen 2025. Binnen stedelijke gebieden moet er een automaat te vinden zijn binnen de twee kilometer, in tussengebieden is dat drie kilometer en in landelijke gebieden, met minder dan 300 inwoners per km², vijf kilometer. Tegen 2027 moeten er in heel het land zowat 4.000 geldautomaten zijn, gelijkmatiger verspreid dan vandaag. 

Daarnaast krijgt elke inwoner het recht op 24 gratis cashafhalingen per jaar, bij om het even welke bank, ook als men er geen klant is. 

LEES OOK. KAART. Ook Antwerpen-centrum in volle transitie naar nieuwe ‘cashpoints’: zelfs bekende automaten aan Melkmarkt zijn dicht

Tot slot moeten bankautomaten die rechtstreeks toegankelijk zijn via de buitengevel 24 uur op 24 uur en 7 dagen op 7 beschikbaar zijn. 85 procent van de bevolking moet binnen vijf kilometer rijden een automaat vinden waar ook geld kan worden gestort. Dat laatste is vooral belangrijk voor zelfstandigen en vrije beroepen.

Dermagne zegt dat het akkoord “de snelle kaalslag van bankautomaten stopt”. “De sector zal zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, die ze leek uit het oog verloren te hebben”. Ook Van Peteghem reageert tevreden. “We moeten steeds achteromkijken om zeker te zijn dat iedereen nog mee is”, zegt hij. “Bereikbare, beschikbare en betaalbare bankautomaten zijn een basisrecht”. Bertrand stelt dat de deal “ervoor zorgt dat elke consument vlot toegang heeft tot zijn geld” en vindt het goed dat “winkeliers, kmo’s en zelfstandigen de mogelijkheid hebben om veilig geld te storten in een geldautomaat bij hen in de buurt”. 

Voor Vooruit-fractieleidster in de Kamer Melissa Depraetere komt het akkoord “geen seconde te vroeg”. “Dit akkoord stopt de afbouw van bankautomaten en zorgt zelfs voor meer dan 200 extra bankautomaten tegen 2025. Een belangrijke ommezwaai waarbij banken opnieuw een prioriteit moeten maken van hun basisdienstverlening en iedereen toegang moeten geven tot een bankautomaat in de buurt.”