“Ik kom iedere week op de begraafplaats en die ligt er altijd heel netjes bij. Voor mij hoeft er helemaal niets te veranderen, blijf er gewoon af”, zegt een oudere dame tijdens het infomoment over het stedelijke masterplan voor de begraafplaats van Herentals-centrum. Maar het architectenbureau Arat dat de opdracht kreeg het masterplan op te maken, ziet nochtans heel wat tekortkomingen waarvoor een oplossing nodig is: de site op de landduin is moeilijk toegankelijk voor mensen die slecht ter been zijn, de strooiweide is te klein en ligt naast een mountainbikepad, op het oudste deel liggen veel verkommerde graven en de plek in volle natuur zou best wat groener mogen zijn.

“We willen in de eerste plaats de toegankelijkheid verbeteren”, zeggen Bart Callaerts en Tine Faassen van Arat Architecten. “Door enkele wegen degelijk aan te leggen, moeten ook minder mobiele mensen vlotter over de hele begraafplaats kunnen geraken. Dat sluit ook aan bij het voornemen van de stad om de begraafplaats op termijn helemaal autovrij te maken, onder meer omdat auto’s ook schade toebrengen aan graven. Er komt ook een overzichtelijke wandellus, niet om toeristen te lokken, wel om bezoekers vlot overal te laten geraken en alternatieve routes te bieden.”

Funerair erfgoed

Het stadsbestuur wil een lijst van funerair erfgoed opmaken om te bekijken welke (heel) oude graven waarde hebben en behouden moeten blijven. Nieuwe begravingen in kist of urne worden zo veel mogelijk gegroepeerd op het centrale deel vooraan, de bestaande urnevelden doven uit. Op die manier kan het achterste deel van de begraafplaats aan de kant van de spoorweg zo veel mogelijk als groene zone gevrijwaard blijven.

“De site leent zich uitstekend voor de trend van natuurbegravingen”, klinkt het. “Daarbij vinden overleden personen in een biologisch afbreekbare kist of urne een laatste rustplaats in het groen, zonder zerk of gedenksteen, zodat ze helemaal in de natuur kunnen opgaan. Op het achterste deel tegen de boskant zien we graag een nieuwe mijmerplek met schuilplaats komen, want bezoekers daar vinden er nu nergens beschutting tegen de regen. De begraafplaats mag ook nog groener. Met een uitgekiend groenbeheer is het mogelijk om weer gras en natuurlijke bloemen te laten opschieten, zoals bepaalde stroken nu al bewijzen. Daarmee houden we ook de zandgrond beter vast tegen wegspoelen. De coniferenhaag achteraan willen we weg omdat die het zicht beneemt op het mooiste stuk van de begraafplaats, terwijl we het bomenbestand willen verzorgen. Verschillende exemplaren hebben nu al te lijden onder de letterzetter.”

Hoewel het nieuwe begrafenisreglement voorschrijft dat niet-geconcedeerde graven na twintig jaar -veertig in geval van een overleden kind- moeten verdwijnen, benadrukt schepen voor begraafplaatsen Pascal Van Nueten (N-VA) dat de stad momenteel geen concrete plannen heeft om aan ontgravingen te doen.