De Molse vzw Zaba Kina is ontstaan in de loop van het jaar 2000, aanvankelijk als een louter culturele vereniging. “Het is eigenlijk begonnen met lessen Afrikaanse dans in ’t Getouw die ik samen met mijn jongste zus volgde”, vertelt Chris Philipsen van Zaba Kina.

“Uit die lessen zijn vriendschappen ontstaan met een aantal lesgevers en muzikanten. Die kwamen uit het Brusselse en wilden ook graag in Vlaanderen optreden. Zo kwam ik op het idee om optredens te organiseren en werd Zaba Kina opgericht.”

Weeshuis

Een van de dansleraren, de Congolese Belg Zacharie Lebolo Bilongo, startte enkele jaren later een plantage op in zijn moederland. “Zacharie was in de jaren ‘80 in België gestrand, had wel nog contact met het thuisfront, maar kon pas jaren later terugkeren naar Congo”, zegt Chris.

“Om de mensen ginder te helpen, kocht hij een stuk land aan dat hij omvormde tot een landbouwplantage waar de lokale bevolking gebruik van kon maken. Toen we in 2006 een bezoek aan zijn project brachten, hebben we ook andere locaties in Congo bezocht waaronder een weeshuis in de havenstad Boma. Het weeshuis werd gerund door ‘Père’ Antoine en ‘Maman’ Hannie en we waren zo geëmotioneerd door hun inzet dat we hen toen financieel hebben gesteund. En dat groeide in 2007 uit tot een bloeiende samenwerking.”

Zo werd vanuit het weeshuis de vereniging Creroera opgericht waarmee Zaba Kina samen verschillende projecten opstartte. “We hebben samen met Creroera heel veel zaken gerealiseerd”, vertelt Chris.

“Het begon met de realisatie van water en sanitair en stap voor stap werden er verschillende projecten opgestart. Vijftien jaar later staat er een weeshuis waar honderd wees- en straatkinderen liefdevol worden opgevangen. Het weeshuis is uitgegroeid tot een hechte gemeenschap met twee lagere scholen, een middelbare school, een medisch centrum met materniteit, een bakkerij, een schrijnwerkerij, landbouwplantages en veertien waterputten. Daarnaast bekostigden we de schoolkosten van de weeskinderen en -jongeren. En Creroera heeft ook zelf 100 km verder in Kinzau Vuete een vervolgproject gerealiseerd met een lagere school, een middelbare school en een medisch centrum.”

Lokale samenwerking

Die samenwerking met lokale vrijwilligers is volgens Chris Philipsen ook cruciaal om succesvolle ontwikkelingsprojecten te realiseren. “De lokale bevolking moet de kans hebben om de teugels in eigen handen te nemen”, vertelt ze.

“Zij weten bijvoorbeeld vanuit hun eigen situatie ook het best welke acties het eerste nodig zijn en wat ook haalbaar is. Onze drijfveer was ook het respect en de bewondering voor het engagement en de doorzettingskracht van onze partner. Er kunnen zaken mislopen en dat is ook het geval geweest, maar ze blijven ook niet bij de pakken zitten en zoeken naar een oplossing.”

Zo startte de lokale partner met succes zelf campagnes op rond familieplanning. “Het idee kwam van een vrouw uit Geel die ons project wilde ondersteunen”, zegt Chris. “Zelf had ik mijn eigen bedenkingen bij het voorstel, maar ik beloofde haar om het te bespreken met Creroea. Onze lokale partner reageerde tot mijn verbazing heel positief en werkte vormingen uit rond familieplanning en vrouwenrechten. Er werd zelfs een mobiel team opgericht dat in Kinzau Vuete dringende medische en sociale hulp verstrekt en rond familieplanning werkt.”

Om het nodige geld voor de projecten bij elkaar te brengen, organiseerde Zaba Kina in Mol en omstreken allerlei activiteiten zoals concerten, dansavonden, lezingen en filmvertoningen. Daarnaast gingen de leden van Zaba Kina ook bij diverse evenementen een handje toesteken om geld in het laatje te brengen.

“Zo gingen we helpen op festivals zoals Graspop en Rampage en op evenementen zoals het foodtruckfestival Frinket. En bij Levensloop zorgden we ervoor dat alle toiletten tijdens het evenement proper bleven”, vertelt Chris.

Dit jaar heeft Zaba Kina beslist om er na 22 jaar mee te stoppen als vereniging. “Eigenlijk waren we dat al in 2020 van plan, maar toen brak de coronapandemie uit”, zegt Chris Philipsen.

“Omdat ook in Boma alles stilviel, hebben we toen besloten om nog een tijd langer steun te verlenen. Ondertussen staat onze Congolese partner Creroera volledig op eigen benen. Wij zijn ook heel dankbaar op de ondersteuning die we als vereniging hebben gekregen van het gemeentebestuur en de vele Mollenaars die hebben deelgenomen aan onze activiteiten. En we zijn bijzonder trots op wat we samen met Creroera hebben verwezenlijkt. Ook ons engagement verdwijnt niet, want we blijven nog een aantal Congolese wezen steunen door hun hogere studies ook in de toekomst mee financieren.”