Essen telt vandaag 132 Oekraïense vluchtelingen. Het afgelopen jaar vertrok er een aantal, maar er komen er ook nog steeds nieuwe bij. Zo arriveerde afgelopen woensdag nog een mama met twee kinderen in Essen. In LDC ’t Gasthuis herdachten ruim honderdvijftig Oekraïners, opvanggezinnen en vrijwilligers één jaar oorlog in Oekraïne.

“Op 24 februari 2022 valt Rusland op brutale wijze Oekraïne binnen. Op 3 maart installeer ik een Oekraïnecel, met schitterende ambtenaren die van aanpakken wisten. Op 9 maart vertrekt al het eerste transport met hulpgoederen vanuit Essen naar Oekraïne”, schetst burgemeester Gaston Van Tichelt (CD&V) de situatie van een jaar geleden.

Eigen bus

In Europa komt de grootste vluchtelingenstroom sinds zeventig jaar op gang. In plaats van af te wachten tot Brussel Oekraïense vluchtelingen aan Essen toewijst, nemen we het heft in eigen handen. Op 10 maart stuurt het schepencollege een bus naar het Poolse Niepolomice, met hulp en inspiratie van Essenaar Kees Zevenbergen. Op dat moment zijn daar drieduizend vluchtelingen gestrand. Kersvers diensthoofd Lenni Buvens leidt deze expeditie.”

Op 16 maart arriveert in Essen de bus met 67 Oekraïners aan boord. “Het was een heel intense tocht. Het was pas op het laatste moment, als de deuren van de bus sloten, dat we precies wisten hoeveel vluchtelingen we mee naar Essen namen”, herinnert Buvens zich. “Zo stapte ook nog snel de baliebediende van het hotel met haar moeder en kinderen mee op de bus. Ze was een grote hulp onderweg, want sprak vlot Engels.”

Op de bijeenkomst een jaar later, op dezelfde plek waar de vluchtelingen eerste voet op Essense bodem zetten, tonen de Oekraïeners zich vandaag enorm dankbaar. Ze bereidden een prachtig en lekker dessertenbuffet.

“Warme mensen”

Ze vinden het hier leuk. Dat bevestigt ook de 22-jarige Karyna uit Odessa. Zij en haar mama Olena volgden de bus op 15 maart met de wagen en kwamen bij een opvanggezin in Wildert terecht. Haar grootouders en tante zijn achtergebleven in Donetsk. “Wij konden vluchten, zij niet. Zij wonen nu in een soort niemandsland. De situatie is er erg onduidelijk”, vertelt ze.

In Oekraïne had ze er al twee jaar hogere studies achter de rug. Ze wilde hier aan UA graag Talen en vooral Nederlands studeren, maar moest dit een jaartje uitstellen. “Ik kende geen Nederlands en volg nu vier dagen per week Nederlandse les. Hopelijk kan ik dan in september wel starten.” Daarnaast volgt ze nog zangles op Muzarto. Haar vriendin Lena (18) studeert Engels en hoopt in september te starten aan de Karel de Grotehogeschool.

Karyna hoopt wel om ooit terug te keren naar Oekraïne om daar haar studies af te maken. “Dan heb ik twee diploma’s en kan ik tussen België en Oekraïne pendelen”, lacht ze. Maar intussen verblijven de meisjes graag in Essen: “Iedereen is zo vriendelijk hier. Essenaren zijn heel warme mensen. Ook de natuur is mooi, en wat is het hier rustig.”

Evacuatie uit Kiev

Hetzelfde geluid is te horen bij violiste Nataliia. Zij werd samen met haar moeder op 5 maart geëvacueerd uit Kiev. “We moesten in twintig minuten pakken en werden op de trein gezet naar Lviv. Onderweg naar het treinstation moesten we verschillende bruggen oversteken die zwaar bewaakt werden door militairen. De Russen stonden toen klaar om Kiev te bestormen”, herinnert ze zich nog goed.

“In Lviv krioelde het van de vluchtelingen en van de vrijwilligers. We werden er heel goed opgevangen. We speelden zelfs met de idee om daar te blijven, maar dat kon niet. Belgische vrienden stelden voor om naar hier door te reizen. Met de bus geraakten we in het Duitse Essen waar ze ons zijn komen halen.” Vandaag woont Nataliia samen met haar moeder in de Jef Goossenaertstraat. “We houden van Essen omwille van de gastvrijheid van de Essenaren.”

Toch droomt ze ervan ooit terug te keren naar Kiev. Ze speelde er professioneel in het Philharmonisch Orkest van Kiev. Hier speelt ze ook wel als ze gevraagd wordt, “maar niet professioneel. Maar ik ben blij dat ik muziek kan maken. Muziek verbindt mensen en helpt op emotioneel moeilijke momenten zoals nu. Het belangrijkste vandaag is om je niet eenzaam te voelen.” Nataliia moest bij haar vlucht haar viool in Kiev achterlaten, maar kon via Muzarto aan een nieuwe viool geraken.

Infobrochure

De gemeente maakte ook de infobrochure ‘Eén jaar Oekraïners in Essen’. “Hierin is een tijdlijn opgenomen, staan foto’s en getuigenissen. Met een lach en een traan laat ons deze brochure terugkijken op de voorbije twaalf maanden. Maar ook toekomstige generaties kunnen hiermee terugblikken en zien hoeveel warmte Essen anno 2022 heeft uitgestraald”, hoopt burgemeester Van Tichelt.

 (Elke Lamens)