In de Onze-Lieve-Vrouw-van-Bijstandkerk in Hallaar huist een ‘wonderdadig’ Mariabeeld uit de 16de eeuw. Al eeuwenlang vindt er op zaterdagochtend een bedevaartsmis plaats. Het beeld zelf wordt jaarlijks rondgedragen tijdens de processie. “Een exacte startdatum voor dat gebruik is niet bekend, maar het gaat al eeuwen mee”, zegt Filip Laeveren, bestuurslid van de kerkraad. “Hoewel ook wij te maken hebben met een leegloop van de kerk, zijn er nog altijd mensen uit de omliggende parochies die voor de bedevaartsmissen naar hier komen.”

Van het Mariabeeld en het bijhorende kindje Jezus zijn enkel de hoofden nog origineel. De rest ervan doorstond de tand des tijds niet. Volgens de legende zou het beeld wel ooit tot leven zijn gekomen. “Toen de koster de kerk binnenkwam, zag hij voetsporen en slijk onderaan de zoom van het kleed van het beeld”, legt Laeveren uit. “Zogezegd was ze de weg omgegaan naar de burcht van de Berthouten. Zij zouden destijds niet al te goed zijn omgesprongen met middelen van de kerk.”

Dragende maagden

De weg omgaan bleef tot in de jaren 50 van de vorig eeuw een specifiek Halders gebruik. “Als iemand in stervensnood verkeerde, vertrok een aantal maagden aan de woning van die persoon, om van daaruit drie keer zwijgend rond de kerk te stappen”, legt Laeveren uit. “Nadien legden ze de processieweg af en stapten ze nog eens drie keer rond de kerk. Ofwel was de stervende persoon in die tijd overleden en van zijn lijden verlost, ofwel was er een opvallende verbetering merkbaar.”

Oorspronkelijk werd het Mariabeeld tijdens de processie ook door maagden gedragen. “Maar het is heel zwaar”, zegt Laeveren. “Nadien werd het een lange tijd gedragen door mannen. Op een bepaald moment gaf een aantal vrouwen uit het dorp aan dat ze het toch weer zelf wilden gaan dragen. Intussen staat er een team van negen vrouwen voor klaar. Ze dragen het met vier tegelijk. Omdat het zo zwaar is, wisselen ze onderweg af.”

Interesse aanwakkeren

Wie oud beeldmateriaal bekijkt, stelt vast dat de processie in Hallaar enorme successen heeft gekend. Doorheen de jaren zwakte de interesse wat af, maar intussen staat een kernteam van zes mensen, ondersteund door tal van helpende handen, klaar om de traditie te laten herademen. Dat lukte vorig jaar al zeer aardig. “Al mijn hele leven lang ga ik kijken naar de processie”, zegt Laeveren. “Het grote succes van vorig jaar toont aan dat mensen weer meer aandacht hebben voor het dorpsleven.”

Naast delegaties van plaatselijke verenigingen stappen ook leerlingen van de lokale basisschool mee. Zij krijgen daarvoor passende kostuums. “Net als vorig jaar zijn alle kostuums toebedeeld, goed voor meer dan honderd leerlingen”, zegt Laeveren. “We lichtten de geschiedenis van de processie goed toe in de klassen, wat zeker helpt om de interesse aan te wakkeren en aan te tonen dat het verleden heel boeiend kan zijn. Er stappen ook nog zeker honderd andere mensen mee, wat het totale aantal deelnemers op 200 à 250 brengt.”

Jaarmarkt en paarden

De processie begint rond 10.45u, na de ochtendmis van 10u. Vanaf de kerk gaat de tocht naar de kapel aan de Verkenstraat, om van daaruit terug te keren richting de Donatuskapel in de Leopoldlei. In het centrum is er nadien in principe een jaarmarkt, maar typische standen komen er dit jaar niet langs. Pop-ups en opluchtcafés, waaronder de tapkraan voetbalclub KFC Molenzonen, zijn er wel voorzien. Ook aan café Den Don zal ambiance niet ontbreken.

“Met onze werkgroep willen we de jaarmarkt wel nieuw leven inblazen”, zegt Laeveren. “We zouden bijvoorbeeld de lokale producenten van Proef Heist kunnen uitnodigen met hun ambachtelijke producten, maar er is nog niets beslist. We willen het dorp betrekken bij de ideeën voor de toekomst. Mogelijk kunnen er zelfs weer paarden meegaan in de processie.”

Verkeershinder

De aanpak van de organisatoren in Hallaar wordt intussen gelauwerd door hun evenknieën, en dan vooral de manier waarop ze jongeren bij de processie weten te betrekken. Vorig jaar werden ze uitgenodigd op een symposium in Antwerpen om er een workshop te geven over jongeren en immaterieel cultureel erfgoed, in het bijzijn van organisatoren van tal van andere processies. “Dat is toen bijzonder goed ontvangen”, zegt Laeveren nog.

Verkeer in het centrum van Hallaar kan zondagvoormiddag maar met mondjesmaat passeren en kan niet door tijdens de doortocht van de processie. De Leopoldlei blijft afgesloten tot 18u voor het openluchtcafé en de kermis. In Heist-centrum vindt in de voormiddag de wekelijkse rommelmarkt plaats. In de namiddag staat er een lenteopendeur gepland. Tegelijk is er een omleiding door de aanleg van de nieuwe rotonde op de Herentalsesteenweg. Verkeershinder in de omgeving is dus niet uitgesloten.