De aanleiding voor dit opmerkelijk boek is de onthulling van het standbeeld van de Kalmthoutse beeldhouwer Raf Thys. Hij stelde al lang vast dat de vele standbeelden in ons land ter herdenking van de Eerste en Tweede Wereldoorlog allemaal mannen voorstellen. Daarom creëerde Raf Thys een beeld van een vrouw die symbool staat voor de moed en vastberadenheid van alle oorlogsheldinnen. Vorig jaar werd het beeld onthuld en het staat op de Kalmthoutse Heide op de toegangsweg naar de nieuwe brandtoren. 

Marina Van Aert: “Naar aanleiding van die onthulling liep er een tentoonstelling over de oorlogsheldinnen. Die lokte veel volk en de vraag om al die verhalen te bundelen bleef groeien. En dus ben ik eraan begonnen. De namen van de vrouwen wiens verhaal in het boek zijn opgenomen staan op lijsten in het gemeentearchief. Die bevatten de namen burgers die na de oorlog via de gemeente een aanvraag tot schadevergoeding hebben ingediend. Er zijn in Kalmthout nog meer mannen en vrouwen die zich hebben verzet tegen de Duitsers, maar in de archieven konden we hen niet terugvinden. Dit boek en het beeld van Raf Thys brengen hulde aan alle vrouwen, die zich in de Eerste Wereldoorlog hebben ingezet voor hun gezin, hun familie en het vaderland.” Het boek verscheen op beperkte oplage. Er zijn nog een 15-tal exemplaren beschikbaar.

Heldinnen

De auteur vertelt het verhaal van drie sterke vrouwen in het Belgische spionagenetwerk. Maar ze concentreert zich vooral op veertien Kalmthoutse heldinnen. Een van de verhalen gaat over de toen 17-jarige Melanie Goossenaarts. Ze woonde met haar ouders Cornelius en Maria Catharina Braat, broers en zussen in Molenhoek 44 in Nieuwmoer. Vader was actief in het verzet en de kinderen hielpen hem. Jonge meisjes als Melanie werden ingezet om jonge mannen die naar het front wilden, op een bepaalde plaats op te halen en te begeleiden naar een andere geheime plek. Een jong koppel of een vader op stap met zijn dochter werkte minder argwaan. Maar in de nacht van 9 november 1915 werden Melanie en haar vader aangehouden en opgesloten in de gevangenis van Antwerpen. Bij de huiszoeking namen de Duitsers geld en een fiets in beslag.

Vrouwenstemrecht

Marina Van Aert heeft het ook over de invloed die het vrouwenverzet had in het naoorlogse België. In tegenstelling tot Groot-Brittannië, Duitsland en Nederland kregen vrouwen na de oorlog geen stemrecht. Zowel de liberalen als de socialisten vreesden dat de vrouwen katholiek zouden stemmen. In 1919 kwam er wel het algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen. Na de oorlog werden vrouwen die tijdens de bezetting actief waren in het verzet en werden gevangen genomen beloond met stemrecht. Bij de verkiezingen van november 1919 konden twee miljoen mannen en twaalfduizend vrouwen gaan stemmen. Alle andere vrouwen moesten nog wachten tot 1948 voor er ook voor hen algemeen enkelvoudig stemrecht kwam.

(Erik Vandewalle)

Info: info@oudheidkundigekringkalmthout.be