De Grote Nete stroomt samen met uitlopers Molse Nete en Scheppelijke Nete vanuit de grens met Limburg door Balen, Mol, Meerhout, Geel, Laakdal, Westerlo, Herselt, Hulshout, Heist-op-den-Berg, Herenthout, Nijlen, Berlaar en Lier. “De Grote Nete is een prachtige rivier, vol oude kronkelende netemeanders, prachtige kastelen en watermolens als waardevol erfgoed. Je kan het de Loire van de Kempen noemen”, zegt Jan De Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen.

“De vallei van de Grote Nete is van onschatbare waarde wegens haar grote rijkdom aan natuur en biodiversiteit en haar uitzonderlijk recreatief potentieel. Je vindt er talloze, vaak kleine maar unieke en relatief onbekende plekjes waar het fijn vertoeven is.”

In de jaren zeventig van vorige eeuw werd de Grote Nete heringericht met hoge dijken om water zo snel mogelijk af te voeren naar zee. Het gevolg van die ingreep is dat de rivier de vallei draineert in plaats van het water ter plaatse te houden en het in de grond te laten dringen zoals vroeger het geval is. “Vandaag beseffen we dat het anders moet en dat we rivieren net meer ruimte moeten geven”, zegt De Haes.

Klimaatveilige vallei

Momenteel zijn er al verschillende instanties en verenigingen actief in de vallei van de Grote nete. Het Agentschap Natuur en Bos en de Vlaamse Waterweg werken bijvoorbeeld met het Sigmaplan mee aan het herstel van de vallei, waarbij de Grote Nete opnieuw meer overstromingsruimte krijgt en zo’n 850 hectare natte natuur langs de rivier wordt hersteld.

Andere actoren in het gebied zijn Natuurpunt, de Regionale Landschappen en de gemeentebesturen. Onder impuls van de provincie Antwerpen slaan alle partners de handen in elkaar in een gebiedscoalitie om hun acties op elkaar af te stemmen. Zo willen ze samen een klimaatveilige vallei realiseren, maar ook met aandacht voor recreatie. Wanneer er bijvoorbeeld door werken aan het Sigmaplan plekken ontstaan waar je niet meer op de dijk kan wandelen, worden er hier en daar alternatieve paadjes aangelegd.

Onthaalpunten en valleiroute

“Het is natuurlijk een werk dat verschillende jaren in beslag neemt, maar we willen als gebiedscoalitie ook enkele zaken realiseren die meteen zichtbaar resultaat opleveren”, zegt De Haes.

“Een van die projecten is het herleven van de overzetplaats aan Pinzieleke in Heist-op-den-Berg. We bekijken ook naar mogelijkheden om de Grote Nete beter te ontsluiten, bijvoorbeeld door de oprichting van nieuwe onthaalpunten. Momenteel heeft het Grote Netewoud in Meerhout al een zo’n onthaalpunt. Gelijkaardige punten zijn eventueel ook mogelijk aan Hof Ter Laken in Booischot (Heist-op-den-Berg) of op de Kruiskensberg in Herenthout en Bevel (Nijlen).”

Daarnaast werken de diverse partners ook aan een grote valleiroute voor wandelaars en fietsers. “De route van bron tot monding brengt één verhaal van de Grote Nete en zet alle erfgoedparels en natuurgebieden mooi in de kijker”, vertelt De Haes.  (Tommy Maes )