Aan de Steenweg op Sevendonk wordt de bouw voorbereid van Deycke, in een eerste fase goed voor vier appartementsblokken en zes woningen. Daar horen omleidingen bij wegens infrastructuurwerken, maar ook archeologische opgravingen. “Eind vorig jaar zijn we begonnen met een bureau-onderzoek”, legt archeoloog Bart Van Eyck uit. “Daarna hebben we enkele proefsleuven gegraven. Uit beide bleek dat we hier archeologisch relevante sporen konden vinden.”

Een week lang leggen medewerkers van het archeologische studiebureau van Jeroen Verrijckt uit Beerse het terrein bloot. “We hebben voorlopig al negen cirkelvormige verkleuringen aangetroffen. Dat zijn restanten van zogenaamde grafcirkels, ronde greppels die een heuveltje met crematieresten omringen. De aarde vormde een hoopje in het midden waarin een of meerdere urnes begraven werden. In de loop der eeuwen werd het veld bemest en omgeploegd. Daardoor zijn de heuvels en urnes verdwenen.”

Kommetje en paalkuilen

De archeologen ontdekten wel een kommetje aan het grafveld. “Dat werd gebruikt om een offer te brengen”, vertelt Bart Van Eyck. “Vergelijk het met een pintje drinken voor iemand die overleden is en er voor hem of haar ook een opzij houden. Het kommetje wordt nog onderzocht om sporen van de inhoud te vinden.”

De site is zo het eerste grafveld uit de IJzertijd, die teruggaat van 800 tot 50 voor Christus, dat in Oud-Turnhout gevonden wordt. “Er zijn er al wel gevonden in onder meer Kasterlee, Ravels en Baarle-Hertog. Dit is dan ook een uitgelezen kan om te onderzoeken hoe mensen hier vroeger woonden en hun overledenen begroeven. Hiermee vullen we een hiaat in onze geschiedenis.”

Langs het grafveld werden dan weer sporen van bewoning aangetroffen. “Het gaat om paalkuilen. De palen dienden allicht ter ondersteuning van een platform en een dak zodat graan droog bewaard kon worden. Ze dateren uit de metaaltijden, tussen 2000 en 50 voor Christus. Het is nog onduidelijk of het grafveld en de woonplaats tegelijk in gebruik waren.”

Klasbezoeken

Eerder vonden archeologen sporen van bewoning uit de ijzertijd, de Romeinse periode en de middeleeuwen in Oud-Turnhout. Ook begravingen uit de bronstijd en Romeinse periode zijn gekend. Jan Sels (N-VA) is enthousiast over de opgravingen, als schepen voor Erfgoed maar ook als geschiedenisliefhebber en voorzitter van Erfgoed Noorderkempen.

“Nog niet zo lang geleden werden alle interessante vondsten toegedekt omdat ze alleen maar voor vertraging van bouwprojecten zouden zorgen”, vertelt Sels. “Ondertussen heeft Erfgoed Noorderkempen dertien mensen in dienst en vieren we in juni onze twintigste verjaardag. Het is nu al duidelijk dat ook dit onderzoek een aanvulling is op de geschiedenis van Oud-Turnhout en nieuwe inzichten aan het licht brengt over leven en dood in de Kempen.”

Klassen van de drie Oud-Turnhoutse basisscholen brengen nog een bezoekje aan de archeologische opgravingen. Ten laatste over twee jaar worden alle bevindingen gepubliceerd in een onderzoeksrapport dat publiek ontsloten wordt via de website van Onroerend Erfgoed.