Bij het binnenkomen van de tentoonstelling van Grace Ndiritu moeten de bezoekers hun schoenen uitdoen of ze overtrekken met een plastic hoesje om het decor niet te beschadigen. De Keniaans-Britse Grace Ndiritu bouwde enkele zalen van het FOMU om tot een stijlvolle Californische villa met modernistische meubels en textiel. In dat decor presenteert ze haar foto’s en vooral een eigenzinnige selectie uit de collectie van het FOMU. Eigenzinnig omdat ze enkel koos voor opnamen waarop geen mens voorkomt, wel veel architectuur, landschappen, stillevens en bijna abstracte vormen.

De foto’s die op alle mogelijke hoogtes en manieren zijn opgehangen, worden zonder informatie gepresenteerd. Alles gaat op in een totaalbeleving, waar de bezoeker zonder enige voorkennis vrij associaties mee mag maken. Ndiritu, die vanaf april ook het Gentse SMAK gaat inpalmen, staat een holistische benadering van kunst voor, waarbij alles met alles te maken heeft. Museumbezoek moet vooral een spirituele ervaring opleveren.

De mise-en-scène maakt zeker indruk, maar wie meer uit deze expositie wil halen, gebruikt toch best de gids die bij de ingang ter beschikking ligt. Dan blijkt dat Ndiritu verrassend veel foto’s van Willy Kessels, Filip Tas, Dirk Braeckman en Geert Goiris heeft gekozen, maar ook opnamen van Julien ’t Felt jr., Jozef Emiel Borrenbergen en Paul Ausloos die amper of nooit te zien waren. Het doet verlangen naar meer collectiepresentaties, al dan niet vormelijk of thematisch, maar zeker met wat meer duiding.

Susan Meiselas

Van Susan Meiselas (75) biedt FOMU een meer klassieke retrospectieve, met werk dat een halve eeuw beslaat. Van bij aanvang probeerde de Amerikaanse Magnum-fotografe zich zo goed mogelijk in te leven in de wereld van de personen die ze voor de camera haalde. Notities vulden de beelden aan. Aanvankelijk haalde Meiselas haar beeldenreeksen dicht bij huis: gasten met wie ze een pension deelde (‘Irving Street’), straatmeisjes in New York die ze jaren bleef volgen (‘Prince Street Girls’) en stripteaseshows in New Engeland (‘Carnival strippers’).

Toen ze in 1978 besloot de volksopstand in Nicaragua vast te leggen, werd haar beeldonderzoek steeds diepgravender en politiek geëngageerder. Foto’s spraken soms minder voor zichzelf en gingen vergezeld van geluidsopnamen, film en boeken. De expositie eindigt met een langlopend project in Koerdistan, waar het verhaal en het onderzoek de overhand krijgen op de individuele beelden.

Ongegeneerd

De grote bovenzaal van FOMU werd helemaal gereserveerd voor de video-installatie When the body says yes van Melanie Bonajo. Het was de Nederlandse inzending op de Biënnale van Venetië vorige zomer, die veel bekijks kreeg en druk becommentarieerd werd. Bonajo toont meestal naakte personen die ongegeneerd van hun lichaam houden en erover vertellen. Undergroundfilms bracht een halve eeuw geleden al dezelfde boodschap, maar dan wel in kleine zaaltjes en met technisch bescheiden middelen. In het FOMU liggen de bezoekers op kleurrijke kussens en worden ze overweldigd door gigantisch videobeelden.

www.fomu.be