Ivo Pernet en Patrick Nijsmans kwamen vele jaren geleden afzonderlijk met een alcoholverslaving in het ziekenhuis terecht. Maar na een paar dagen stonden ze weer buiten. “Het probleem is dat je op die manier heel gemakkelijk hervalt. Zo krijg je natuurlijk draaideurpatiënten, die geregeld worden opgenomen, maar in feite niet worden geholpen. Sommigen gaan wel naar zelfhulpgroepen, maar vanuit het ziekenhuis heb je er geen zicht meer op waar ze gebleven zijn. We vonden dat die aanpak helemaal anders moest”, vertelt het duo.

Na gesprekken met heel wat zorgpartners gingen enkele jaren geleden in het Ziekenhuis Geel voor het eerst ervaringsdragers – “gestabiliseerde verslaafden”, zoals Ivo Pernet zichzelf omschrijft – op vraag van de sociale dienst langs bij patiënten met een verslaving. “Het grote voordeel is dat wij weten wat zij doormaken of doorgemaakt hebben, dat schept heel snel vertrouwen. Belangrijk is ook dat we in onze aanpak hun persoonlijke omgeving proberen te betrekken. Denk aan de partner, vrienden en familieleden”, zegt Patrick Nijsmans.

Als mens behandeld

Die unieke aanpak kende in Geel duidelijk succes. Dat kan ervaringsdrager Lea alleen maar beamen. “Ik heb door mijn alcoholverslaving eerder in een ander ziekenhuis gelegen, maar daar werd ik echt in dat verslavingshokje gestopt. In Geel kreeg ik door die unieke aanpak het gevoel dat ik er in de eerste plaats als mens werd bekeken. Nu ga ik meestal wekelijks naar één, vaak zelfs naar meer vergaderingen van de contactgroepen per week. Dat heeft mijn leven gered, anders was ik er niet meer geweest”, vertelt ze.

Ook de ziekenhuizen in Herentals, Mol en Turnhout gingen al snel de samenwerking met Verslavingskoepel Kempen aan. De kern van dit zogenaamde Zorgpad Kempen is dat deze groep van een vijftigtal vrijwilligers met een verslavingsachtergrond continu ondersteuning krijgt van professionelen uit de eerste, tweede en derde lijn in de zorgverlening. “Het is echt een duale aanpak, van ervaringsdeskundigen op gelijk niveau met professionelen”, zegt voorzitter Mineke Viaene van Verslavingskoepel Kempen. “Zo hebben we intussen ook contactgroepen in vijftien gemeentes in onze regio, waar mensen met een verslaving elkaar te ontmoeten en hun verhaal doen.”

Vijftien contactgroepen

Die contactgroepen willen absoluut niet de concurrentie aangaan met bestaande zelfhulpgroepen in de regio. “Onze werking verschilt ook een beetje”, zeggen professioneel coördinator Tinne Houtmeyers en ervaringsdrager coördinator Magali Dhondt. “Bij ons zitten niet alleen de verslaafden samen, maar hun omgeving en ook de professionele zorgverleners mogen aanwezig zijn. In iedere gemeente komen we wekelijks samen, zodat er in de Kempen in feite meerdere meetings per dag zijn.”

“Het is niet nodig dat de aangesloten verslaafde al helemaal afgekickt of nuchter is. Ook wie een herval meemaakt, is welkom. Wij hanteren de pikasol-benadering: privacy, ik-vorm, keuze, actief, samen, open houding en luisteren. Dat laatste is heel belangrijk. Wij luisteren, maar geven zelf géén feedback. Dat geeft een gevoel van veiligheid.”

Na drie jaar heeft het Ziekenhuisnetwerk Kempen de verderzetting van dit Zorgpad Kempen met de Verslavingskoepel Kempen ondertekend. “Onze aanpak is uniek in Vlaanderen, maar intussen wel klaar om ook elders in Vlaanderen te worden toegepast”, klinkt het bij de partners.

verslavingskoepel.be