Russische atleten mogen deelnemen aan de Olympische Spelen in Parijs in 2024, en aan de winterspelen in Milaan en Cortina in 2026. Dat heeft het Internationaal Olympisch Comité beslist. “Atleten mogen niet worden verhinderd om deel te nemen op basis van hun paspoort”, zo stelt het IOC. Hetzelfde geldt overigens voor Wit-Russische atleten. Het is ook van toepassing op de Paralympische Spelen.

Maar een (Wit-)Russische vlag zal niet in de sportstadia te zien zijn. De atleten moeten aantreden als “neutrale atleten”, stelt het IOC. Want Rusland en Wit-Rusland blijven op de zwarte lijst staan. “Geen vlag, volkslied, kleuren of eender welke verwijzing naar die landen is welkom”, klinkt het. Er mag ook geen Olympische activiteit in beide landen plaatsvinden, en er mogen geen overheidsfunctionarissen van beide landen naar de Spelen worden uitgenodigd. Het IOC beschouwt de invasie van Oekraïne door Rusland als een schending van de Ekecheiria, een van de basisprincipes van de Olympische gedachte die teruggaat tot het Oude Griekenland. Daarin staat vrede en het afzweren van vijandigheden centraal.

Dezelfde maatregel werd in de jaren 90 genomen. Bij de burgeroorlog in Joegoslavië werd de Joegoslavische vlag ook uit de Spelen geweerd, maar mochten atleten uit dat land wel op individuele basis deelnemen.

Zelensky teruggefloten

De regels nu komen voort uit een “unanieme beslissing” van een vergadering van IOC-leden, Nationale Olympische Comité”s en internationale sportfederaties. In een verklaring zegt het IOC bovendien dat “overheden niet mogen beslissen welke atleten mogen deelnemen en welke niet.”

Dat kan worden gezien als een duidelijke vingerwijzing naar de Oekraïense president Zelensky. Die drong al bij IOC-voorzitter Thomas Bach aan op het uitsluiten van Russische atleten. En recent belde hij met Frans president Emmanuel Macron, waarop hij opnieuw hetzelfde punt maakte. “Ik heb benadrukt dat atleten uit Rusland geen plaats hebben op de Olympische Spelen van Parijs”, stelde Zelensky nadien op Telegram.

De beslissing van het IOC wil echter niet zeggen dat elke atleet uit Rusland welkom is op de Spelen. Enkel “sporters die het Olympisch Charter respecteren” zijn welkom. Atleten die publiekelijk steun hebben betuigd voor de Russische oorlog in Oekraïne, vallen daar volgens het Comité niet onder.

Dopingschandaal

Hetzelfde geldt overigens voor wat doping betreft. Enkel atleten die de World Anti-Doping Code onderschrijven en de dopingregels naleven zijn welkom. Er zullen ook dopingcontroles worden uitgevoerd.

Dat het IOC ook doping vermeldt is geen toeval, want een groot dopingschandaal maakte al dat Russische atleten sinds 2016 niet meer onder Russische vlag mogen deelnemen. Toen werd immers bekend dat de Russen hun atleten op grote schaal doping lieten nemen. Dat gebeurde ook al tijdens de Winterspelen van Sotsji in 2014. Dat maakte dat Russische atleten sindsdien onder IOC-vlag moesten aantreden.

De kwestie zou in 2022 geherevalueerd worden, maar nu is er door de invasie van Oekraïne dus een nieuwe aanleiding om al wat Russisch is te blijven weren van de Spelen.