Vanop de vrachtwagenoplegger tegenover de Sint-Antonius Abtskerk van Oosthoven zwaait pastoor Emmanuel Tomfiah wel erg enthousiast met zijn kwispel over de voorbij trekkende optocht. Het gevolg is dat sommige paarden bij deze onverwachte wijwaterdouche verschrikt opzij springen.

Van pony’s over rijpaarden tot boerenknollen, tientallen honden in alle formaten en een grote colonne landbouwtrekkers passeren in de gebruikelijke stoet voor de zegening tijdens de jaarlijkse Sint-Antoniusviering. Corona speelde de voorbije jaren voor spelbreker, maar precies in het jaar dat de parochie zijn vijfhonderdste verjaardag viert, kan Oosthoven weer bij het oude gebruik aanpikken.

Juist vanwege die vijf eeuwen bleef het feest deze keer niet beperkt tot de eerste zondag na 17 januari, het patroonsfeest van Toontje met zijn varken, maar waren er de hele week verschillende activiteiten te beleveren. “Het is al een fantastische week geweest”, glundert Jan Aerts, voorzitter van de werkgroep rond 500 jaar Sint-Antonius Oosthoven. “Alle activiteiten trokken veel volk en ook de tentoonstelling in de kerk valt erg in de smaak. En ik schatte daarstraks dat hier vandaag tweeduizend man aanwezig ging zijn. Ik denk niet dat ik er ver naast zit. Ook de tent zit al helemaal vol.”

Dierenwelzijn

Dat het volksgebruik van de Sint-Antoniusvieringen zich sinds deze week erkend Vlaams immaterieel erfgoed mag noemen, is ook aan Aerts te danken. Al geeft hij toe dat hij het oorspronkelijk kleinschaliger in gedachten had. “Mijn bedoeling was om de viering in Oosthoven als immaterieel erfgoed te laten erkennen, vanwege de vijfhonderdste verjaardag”, vertelt hij. “Maar de overheid zei ofwel allemaal, ofwel niet. Dat had ik natuurlijk niet verwacht. Het gevolg was dat ik acht maanden lang met andere Sint-Antoniusparochies in Vlaanderen overleg heb gehad om samen een dossier samen te stellen.”

Jan Aerts mag dan wel de pluim op zijn hoed steken, hij benadrukt dat al die andere parochies in Vlaanderen een stevige inbreng hebben gehad. “Want Sint-Antonius wordt duidelijk niet overal op dezelfde manier gevierd. In sommige gemeentes gaat het bijvoorbeeld echt gepaard met een processie. Ook de verkoop per opbod van onder andere varkensproducten verschilt nogal. In ons dossier stonden dierenwelzijn en voedselveiligheid voorop. Sommige parochies staan daar verder in dan andere”, zegt Jan Aerts.

In de soep

Roepers Medard de Witte en Jan Van Gestel vangen de verkoop van allerlei verse producten zoals gezegende broden, groenten, fruit en varkensonderdelen -hespen, bloedworst en varkenspoten- aan. Een zak appelen gaat voor 40 euro naar een koper, een brood levert 60 euro op. De lokale beenhouwer telt 200 euro neer voor een kruiwagen vol gadgets en versnaperingen – “ja, de kruiwagen is inbegrepen”. Iedereen wacht op het hoogtepunt van de roepverkoop, de enige echte varkenskop.

“Bij onze laatste verkoop drie jaar geleden ging die voor 290 euro van de hand. Jullie hebben drie jaar kunnen sparen, dus hou je niet in”, geeft Jan Van Gestel het publiek mee. De kaap van 290 euro wordt al snel gerond, daarna blijft de prijs wat hangen rond 400 euro. “400 euro? Oosthoven bestaat wel 500 jaar, he”, port de roeper het publiek aan. De prijs wipt daarna via 500 en 501 euro ineens door naar 550 euro. De Oosthovense volksfiguur en drankenhandelaar Luc Dierckx heeft het hoogste bod gedaan.

“Bwah, 550 is veel, maar het is een traditie dat de brouwer met de kop gaat lopen, he”, zegt de bekendste snor van Oud-Turnhout en omstreken met zichtbare trots. “Het is dus niet bepaald de eerste keer dat ik de varkenskop heb gekocht. Wat ik ermee ga doen? Soep van koken!”