Papegaaivis maakt speciale pyjama om zichzelf te beschermen in koraalrif Zoo

In het koraalrif van de Antwerpse Zoo gaan we deze week op zoek naar de papegaaivissen. Dat zijn de poetsers van het rif, maar het zijn ook superlekkere hapjes voor andere vissen. “En dat willen ze natuurlijk niet, daarom hebben ze een heel vernuftig systeem bedacht om zichzelf te beschermen”, vertelt vissenverzorger Thomas.

Bieke Lathouwers

Opgegeten worden is niet zo tof, dus schiet de papegaaivis in actie en maakt hij een speciale pyjama. “Dat doet hij als de zon ondergaat. Dan vormt hij een grote braakbal en gaat hij echt een hoop slijm uitbraken”, zegt Thomas. “Een balletje met zo’n 20 centimeter doorsnee gemaakt uit slijm wordt zijn verstopplaats. Papegaaivissen geven namelijk een heel sterke geur af en roofdieren weten dat. Daarom kruipt die papegaaivis in dat bolletje met slijm en braaksel, zo maskeert hij zijn eigen geur en ruiken de roofdieren niet dat daar een lekkere papegaaivis ligt te slapen. ’s Ochtends kruipt de vis gewoon weer uit die braakbal en de rest van de dag zwemt hij vrolijk rond.”

Overdag is de job van de papegaaivis om het koraal te poetsen. “Elk dier in een koraalrif heeft zijn eigen functie, dus als er eentje wegvalt, verstoor je heel de balans in het rif en is ’t om zeep. Voor de oceanen is het echt vijf voor twaalf. Een koraal bestaat volledig uit levende dieren. Je staat hier niet te kijken naar hele mooie kleurrijke plantjes, wel naar een kolonie van miljoenen kleine ongewervelde diertjes bij elkaar. Die bestaan uit twee soorten, de zachte lederkoralen en de harde steenkoralen en het zijn die laatste die door de papegaaivissen onderhouden worden.”

“Papegaaivissen knabbelen algen van de koraalrotsen en kakken ze als fijn wit zand weer uit. Zo ontstaan de parelwitte zandstranden waar iedereen van droomt. Da’s gewoon kak”

vissenverzorger Thomas

Met zijn scherpe bek schraapt de papegaaivis namelijk algen van de koraalrotsen en houdt ze zo proper en netjes. “En dan kakt hij onverteerde kalkskeletten weer uit”, gooit Thomas er nog een leuk weetje bovenop. “Die vermalen stukjes zinken als fijn wit zand naar de bodem van de zee en zo ontstaan tropische witte zandstranden. Je kent ze wel, die paradijselijke witte stranden waar iedereen zo graag naartoe wil. Wel die droomplekken worden gevormd door de uitwerpselen van de papegaaivissen, niet meer of niet minder.”

Sushi

Volgens onderzoekers leveren de vissen door hun voortdurend gekauw meer zand dan welk ander natuurlijk proces. Papegaaivissen zouden naar schatting 90 kilogram zand per jaar produceren. Ze zijn als het ware zwemmende zandfabrieken. Toch zijn papegaaivissen niet alleen geliefd als nuttige beestjes. Ze worden ook vaak gevangen voor menselijke consumptie. De vis zou zacht, zoet smaken en stevig vlees zijn. Op sommige plaatsen worden ze zelfs als sushi gepresenteerd.

PAPEGAAIVIS-ID

  • Leefgebied: rif, tropisch water
  • Diersoort: baarsachtige vissen
  • Lengte: 20-130 centimeter (afhankelijk van de soort)
  • Aantal soorten: 100, onderverdeeld in 10 geslachten
  • Leeftijd: tot 20 jaar oud
  • Voedsel: algen en wieren
  • Opvallend: Papegaaivissen danken hun naam aan hun bek die op een papegaaiensnavel lijkt, maar ook qua kleuren moeten de vissen niet onderdoen voor de gevleugelde naamgenoten. Ze zijn zeer bont gekleurd en je merkt hun mooie accentkleuren als ze door het water klieven.

© Joris Herregods