Het aanhoudende drugsgeweld en zeker de dood van het 11-jarige meisje Firdaous doet Antwerpenaars nadenken over hun stemgedrag. Uit de bevraging van onderzoeksbureau IVOX in opdracht van Gazet van Antwerpen zegt 24,8% van de bevraagde Antwerpenaars zijn of haar stemgedrag te wijzigen.

LEES OOK. Meer dan 12.000 Antwerpenaren aan de cocaïne: “Maar gebruikers ervaren zelf geen verantwoordelijkheid”

Politicoloog Stefaan Walgrave verwacht niet dat dit een structurele wijziging is in het stemgedrag. “Mensen geven nu vooral hun ongenoegen aan over de actualiteit en dus de aanpak van de drugscriminaliteit”, zegt Walgrave. “Het is vooral een signaal dat mensen boos zijn. Ik verwacht niet dat dit nog gaat meespelen als mensen in 2024 eenmaal in het kieshokje staan. Met de grote antiraketbetogingen in de jaren tachtig, dachten sommigen ook dat dit voor een politieke aardverschuiving zou zorgen. Met de verkiezingen in 1981 en 1985 was van dat ongenoegen over de kernraketten echter niets te merken. CVP en PVV verloren nauwelijks kiezers.”

Andere gebeurtenissen

Het zou anders zijn geweest, mocht het meisje zijn doodgeschoten in volle verkiezingscampagne. “Dan zit je in een totaal ander verhaal”, zegt Walgrave. “Dat was het geval met de dioxinecrisis in 1999. Dit had wel een duidelijk effect op de verkiezingsuitslag. Tussen nu en de verkiezingen in 2024 zullen er zeker nog vijf gebeurtenissen plaatsvinden die een grotere impact gaan hebben op de verkiezingen volgend jaar. Dat kan de oorlog in Oekraïne zijn of de energieprijzen. De dood van het meisje is nog te ver van de verkiezingen en is toch vooral iets dat zich in Antwerpen heeft afgespeeld.”

Ook politicoloog Dave Sinardet waarschuwt ervoor om te snel conclusies te trekken naar de volgende verkiezingen toe. “Anderzijds lijkt het probleem van de drugscriminaliteit niet onmiddellijk weg te gaan”, zegt Sinardet. “Het is een structureel probleem. De verwachtingen zijn zelfs dat die nog erger kan worden. Het is ook iets dat niet alleen Antwerpen aanbelangt. Na de dood van het meisje gaven alle media aandacht aan de drugscriminaliteit. Zelfs wie niet geïnteresseerd is in de politiek weet nu dat er een drugsprobleem is. Het zou dus vreemd zijn als er helemaal geen effect zou zijn.”

Strategie

Veel zal er ook van afhangen of politieke partijen er zelf een verkiezingsthema van willen maken. Vlaams Belang en N-VA vechten beide voor dezelfde kiezers. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken zal er alles aan doen om de kiezers te overtuigen dat Antwerps burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever onvoldoende inspanningen levert. N-VA zal zich rond dit thema steeds gedwongen voelen om zich te verdedigen.

“De partij die rond de drugscriminaliteit het meest te winnen heeft, is het Vlaams Belang”, zegt Walgrave. “Deze partij is ook de eigenaar van het thema veiligheid. Kiezers weten dit, ook zij die niet voor het Vlaams Belang stemmen. N-VA zou dan kunnen proberen om zich dit thema toe te eigenen of er gewoon over te zwijgen. Alleen zie ik dat De Wever vooral de strategie hanteert van zeggen dat hij goed bezig is in Antwerpen met de war on drugs, maar dat de federale ministers niet meewerken.”

LEES OOK. Exclusieve enquête drugsgeweld: Antwerpenaar eist forsere aanpak

Volgens Sinardet kan heel het debat over het drugsbeleid ook effect hebben op andere partijen. “Je merkt nu al dat Antwerps Vooruit-schepen Jinnih Beels pleit voor de legalisering van drugs, maar dat dit blijkbaar toch geen partijstandpunt is”, zegt de politicoloog. “Het is niet uit te sluiten dat er ook aan de linkerzijde nieuwe positioneringen komen die eventueel kunnen leiden tot onderlinge verschuivingen of zelfs tot verschuivingen tussen links en rechts.”

Verkeersveiligheid

In de bevraging kregen de Antwerpenaars vijf thema’s. Zij moesten aangeven wat volgens hen de prioriteit moest zijn voor het beleid. Verkeersveiligheid komt gemiddeld meer in de top drie te staan, gevolgd door drugsbestrijding dat op de tweede plek komt. Het bestrijden van de drugscriminaliteit staat in 42,7% van de antwoorden wel op de eerste plaats. Daarna volgen betaalbaar wonen, armoedebestrijding en propere straten.

“Wat mij verbaast aan deze resultaten is dat propere straten slechts op de vijfde plaats staat”, zegt stadssocioloog Stijn Oosterlynck. “Bij andere peilingen komt dit thema steeds heel hoog te staan. Dat drugsbestrijding niet op de eerste plek staat als prioriteit is ook niet verbazend. Voor veel mensen is het drugsgeweld nog iets dat zich alleen afspeelt binnen het drugsmilieu en hen niet direct raakt. Dat in tegenstelling tot verkeersveiligheid, waarbij iedereen zich een beeld kan vormen.”

LEES OOK. Directeur Free Clinic Tino Ruyters: “Pak drugsorganisaties hard aan, maar repressief optreden tegen gebruikers werkt niet”