Afspreken doet een Antwerpenaar naar goede gewoonte in de kroeg. Ook als het gaat om een gesprek over een nieuw boek. Tanguy Ottomer zit al te wachten in café Paters Vaetje in de Blauwmoezelstraat. Met, het was te voorspellen, een glas goudgele Elixir d’Anvers voor zich op tafel.

“Toen de mensen van FX de Beukelaer me vroegen om een boek te schrijven over het bedrijf en het drankje was ik bijzonder vereerd. Ik ben niet alleen een liefhebber van het drankje, het roept ook herinneringen in me op aan vroeger”, vertelt Tanguy Ottomer.

Wie de Beroepsbelg een beetje volgt weet dat hij een innige band had met zijn bomma. En dat is ook in dit verhaal niet anders. “Toen ik een keer keelpijn had zei ze me dat een elixir altijd helpt. Het was halfnegen ’s ochtends toen ik de eerste keer het likeurtje dronk. Ik weet nog dat ik toen dacht, ‘nu is ons bomma helemaal het noorden kwijt’. Maar het drankje hielp wel tegen de keelpijn.”

De Coca Cola van Antwerpen (maar dan lekkerder)

In het boek met de toepasselijke en onvermijdelijke naam Elixir d’Anvers heeft Tanguy Ottomer opmerkelijke verhalen, historische feiten en getuigenissen van bekende en iets minder bekende betrokkenen verzameld. Maar hoe graag hij het zelf had willen openbaren, het geheime recept van de likeur blijft ook voor hem een mysterie.

“Ik weet dat er 32 verschillende kruiden in een elixir zitten. Sommige daarvan heb ik zelfs mogen zien. Maar daar hield het dan ook op. Er zijn slechts drie mensen die het volledige recept om elixir te maken kennen. En de mensen van FX de Beukelaer zijn niet van plan om daar verandering in te brengen. Elixir d’Anvers is een beetje de Coca Cola van Antwerpen. Niemand weet precies wat erin zit.”

FX de Beukelaer is één van de weinige echt Antwerpse bedrijven dat nog echt in de stad gevestigd is. “Dat vind ik op zich al een mooie prestatie en iets om trots op te zijn. Het bedrijf straalt ook nog de sfeer van vroeger uit. Dat alleen is al geschiedenis en nostalgie”, gaat Tanguy Ottomer verder.

Koekjes en chicorei

Tegenwoordig is FX de Beukelaer in de Haantjeslei gevestigd. “Hun verhaal begon op de Paardenmarkt. De likeurstokerij opende in 1864. Het likeurtje zelf bestond een jaar vroeger al. Of nog iets vroeger, want het is niet meteen duidelijk wanneer de eerste elixir geschonken werd”, zegt Tanguy Ottomer.

Zeker is dat de familie de Beukelaer, wiens voorvaderen in de vijftiende eeuw vanuit Straatsburg naar Antwerpen emigreerden, voorname burgers waren. In de annalen zijn een schepen en een burgemeester uit Ekeren binnen de familie terug te vinden.

Edward De Beukelaer is, wanneer hij rond 1870 een koekjesfabriek in Antwerpen begint, de eerste industriële koekjesproducent op het Europese vasteland. François-Xavier begint een likeurstokerij en Bernardus een chicoreifabriek aan de IJzerlaan.

De koekjesfabriek is vorige eeuw opgegaan in Parein en tegenwoordig onderdeel van LU. De chicoreifabriek sloot in 1983 de deuren. Ondertussen bestaat alleen de likeurstokerij nog. En dan komt er vroeg of laat een boek. Tweetalig Nederlands en Engels.

Elixir d’Anvers is uitgegeven bij Luster en kost 39,95 euro.