Het Brouwershuis in de Adriaan Brouwerstraat op het Eilandje was het eerste waterverdeelcentrum van Antwerpen en bleef tot 1930 in werking. Het is vrijwel intact gebleven met het historisch molen- en pompmechanisme en het fraaie interieur van de raadkamer van de brouwersgilde. De restauratie wordt mogelijk gemaakt met een erfgoedpremie van de Vlaamse overheid van ruim 1 miljoen euro.

Er staan heel wat bouwkundige ingrepen gepland met als cruciaal element de restauratie van de rosmolenmet ophaalmechaniek, waterreservoirs en de gietijzeren pompen. Daarnaast komen er technische verbeteringen, zoals de vernieuwing van alle elektriciteit en verlichting. Een nieuw klimatisatiesysteem zorgt voor het behoud van het goudleer in de raadzaal en een waterzuiveringssysteem behandelt het gesloten watercircuit van de molen- en pompinstallatie.

Goudleerbehang

“Het pre-industrieel erfgoed wordt opnieuw in werking gezet”, zegt Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA). “De oude bedrijvigheid wordt tastbaar en hoorbaar. Ook het waardevolle interieur van de raadzaal met zijn authentiek Mechels goudleerbehang en de monumentale marmeren schouw wordt minutieus gerestaureerd.”

Ondertussen wordt ook al gekeken naar een nieuwe invulling voor het Brouwershuis. “We zouden met private partners in zee kunnen gaan om er bijvoorbeeld een educatief project, een micro-brouwerij of een ontmoetingsplek in onder te brengen”, zegt De Wever. “Hiervoor zijn de gesprekken al volop lopende.”

Peter Gestels, voorzitter van de vzw Vrienden van het Brouwershuis, pleit al ruim twintig jaar voor de restauratie van het gebouw. Volgens hem moet het Brouwershuis een brug leggen tussen heden en verleden. “Dit gebouw staat niet alleen symbool staat voor één van de meest roemrijke periodes van Antwerpen, maar is ook een leerrijke brug naar onze huidige maatschappij”, zegt Gestels.

Gilbert Van Schoonbeke

Het Waterhuys of Brouwershuis werd in 1553 – 1554 gebouwd door de bekende Antwerpse speculant, projectontwikkelaar en urbanist Gilbert Van Schoonbeke. Het leverde de brouwerijen in de buurt ‘zuiver’ water uit de Schijn. De nog intacte molen waarbij een ros of paard voor de aandrijvingskracht zorgt, dreef het raderwerk aan waarmee water werd opgeschept in het kelderreservoir en op de verdieping in het buitenreservoir werd uitgestort. Van daaruit werd het water via een buizenstelsel verdeeld over de zestien aangesloten brouwerijen.

Het Brouwershuis deed dienst als waterverdeelcentrum tot in 1930. In 1933 werd deze erfgoedsite als museum geopend en in 1942 werd het gebouw beschermd als monument. Tussen 1958 en 1960 vond een restauratiecampagne plaats die vooral het woonhuis grondig aanpakte. In 1999 sloot het museum de deuren ter voorbereiding van de huidige restauratie.