LEES OOK. Wapper krijgt heraanleg: “Eindelijk komt het ervan”

De Wapper, tussen Hopland en Meir, wordt grondig heraangelegd. Het aanstellen van vijf ontwerpteams is de eerste stap. Hun opdracht is om een hedendaags plein met meer groen en water te schetsen om zo koele plekken te creëren in de stad. Er hoort een link te zijn met het Rubenshuis en plek voor kunstwerken.

In de 15de eeuw lag er op de Wapper een rui die de stad van drinkwater voorzag. De structuur van de rui ligt momenteel onder het plein.

Veel Antwerpenaars denken volgens Adriaenssens dat Wapper verwijst naar de kwelgeest Lange Wapper, maar dat klopt niet. “Wapper is eigenlijk de naam voor een putgalg”, zegt Adriaenssens. “Het is een constructie om water uit bijvoorbeeld een rivier te halen.”

Een putgalg bestaat uit een paal met daarop een horizontale paal die wipt. Aan het uiteinde hangt een emmer of zak om water op te scheppen en dan op de oever uit de kappen in een akker of voor de bevoorrading van brouwerijen. Daarom wordt een putgalg soms ook bierpaal genoemd.

“Op de Wapper stond er een putgalg tot omstreeks 1554”, zegt Adriaenssens. “Mogelijk werd het water zo vanuit de rui naar de Kammenstraat geleid. Daar waren toen brouwerijen gevestigd. Nu het stadsbestuur het plein wil heraanleggen, lijkt het de ideale gelegenheid om op dit plein weer een wapper te plaatsen. Ik laat zelf in het midden of dit in de vorm van een hedendaags kunstwerk moet zijn of om een historisch geïnspireerde reconstructie. De rui zou dan ook weer kunnen worden opengelegd waarin het water stroomt van Hopland richting Meir. Iets gelijkaardigs gebeurde in de stad Colmar. Het water is slechts enkele centimeter diep en stroomt over een verharde ondergrond. Dit is al voldoende om voor verkoeling te zorgen.”

Water in binnenstad

De stad heeft verschillende plannen om meer water tot in de binnenstad te brengen. Zo wordt nu volop gewerkt aan een leiding, die het opgepompte grondwater onder Den Bell, naar het Stadspark moet leiden. Dat water verdwijnt nu nog in de riool. Daarnaast zal ten vroegste tegen 2023 gezuiverd rioolwater van het waterzuiveringsstation aan Schijnpoort worden afgeleid naar de binnenstad. Het gaat om acht miljoen liter per dag.

(Lees verder onder de foto’s)

“Hierdoor kunnen we binnen afzienbare tijd over voldoende water beschikken om via het Stadspark en de Wapper naar het stadscentrum af te leiden”, zegt de kunsthistoricus.

Antwerps schepen van Publiek Domein Erica Caluwaerts (Open Vld) wijst dit voorstel zeker niet af. Volgens haar sluit het aan bij het plan dat de stad voor ogen heeft met de Wapper. “Ik laat mij graag inspireren”, zegt Caluwaerts. “Zo vind ik de vlieten in Mechelen ook een mooi voorbeeld.”