Wanneer het startschot stipt om 19u wordt gegeven, heeft het Rubenshuis al een lange rij wachtenden voor zijn gevel staan. En dat heeft een reden. Begin volgend jaar sluit het museum tot 2027 de deuren voor grootscheepse restauratiewerken. Veel mensen wilden dus nog een laatste keer hun ogen de kost geven in het stadspaleis van de grootmeester. Dat er in de weelderige tuin ook te nippen viel van een Rubenscocktail, samengesteld met 16de en 17de eeuwse kruiden die vroeger in de tuin groeiden, zorgde voor een extra zetje.

“Wij zijn als eerste binnengewandeld”, glimlachen Anna en Elisabeth, al meer dan vijftig jaar vriendinnen. “Ik hou echt van het Rubenshuis. Vroeger kwam ik hier vaak. Als kind was ik dol op deze plek omdat je de geschiedenis hier echt kan proeven. Had ik in Rubens zijn tijd geleefd, dan had ik hier wel een dienstmeisje willen zijn”, zegt Anna. “Omdat het museum binnenkort sluit, stond het bovenaan ons lijstje.” Ze nemen een slokje van hun cocktail. “Je proeft vijg, gember, citrus: het is zoet maar ook pittig.” Op de achtergrond speelt muziek die je recht de 16de eeuw in katapulteert. “Alleen de graffiti (op de werfafsluiting achteraan, red.) herinnert je er nog aan dat we in 2022 zitten.”

Grootvader op de bazuin

Niet enkel in de musea, ook op straat valt er vanalles te beleven. Tussen muziekinstrumentenmuseum Vleeshuis en de Sint-Pauluskerk bijvoorbeeld. Daar botsen we op een historische fanfare bestaande uit een handvol speellieden. Ze trekken doorheen de smalle straatjes en over de Veemarkt tegen een decor van baskettende jongeren die even vreemd opkijken.

Met haar zoontje Charlie (3) naast haar, slaat Violette het gebeuren gade. De kleine jongen is flink enthousiast. “Ik vind het heel mooi”, zegt hij. Al is hij misschien een heel klein beetje bevooroordeeld. “Zijn grootvader speelt bazuin”, zegt Violette. “Maar dit zie je niet elke dag hé, mensen die zo’n oude muziekinstrumenten bespelen. En sowieso proberen we met onze kinderen geregeld wat cultuur op te snuiven.”

Verliefd op een oeroud ambacht

Wat verderop op de Grote Markt krijgen bezoekers dan weer een demonstratie van een oeroud ambacht: ijzersmeden. Een initiatief van museum DIVA. Aan het werk is Marcel Teugels (29) en zijn leermeester Michel Mouton. “Oorspronkelijk ben ik een restaurator van historisch houtwerk”, vertelt Marcel. “Alleen, al het materiaal dat je daarvoor nodig hebt, wordt gemaakt door een smid. Ik vond niet wat ik nodig had en zo ben ik zelf beginnen smeden en verliefd geworden op het ambacht. Want tijdens het smeden kan je een keihard, onbeweeglijk materiaal helemaal naar je hand zetten. Dat vind ik mooi.”

Verhaal in een fles

Zo ongeveer in elk museum valt er wel iets te beleven. En in het MAS krijgen bezoekers daar nog eens een spectaculaire zonsondergang bij. Op de zesde verdieping zorgt liveband Rock au Vin voor een gemoedelijke, zomerse sfeer terwijl drie verdiepingen lager vol overgave wordt geknutseld. Woorden worden geplastificeerd, objecten worden verzameld. Het resultaat: een verhaal in een fles.

“Een tof idee, toch?”, lachen vriendinnen Lies, Esther en Bo. De drie studenten tekenen voor het eerst present op de Museumnacht. “Dat is eens iets anders dan op café gaan”, lachen ze. Welk verhaal er in hun fles zit? “Ik heb een fles gewijd aan Antwerpen en aan de dingen die me doen denken aan mijn studententijd”, zegt Bo. De drie komen net van de expo Vracht enkele verdiepingen hoger en hebben nog een lijstje af te werken: “Brouwerij De Koninck en erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience.”

Het mag wat langer

Van het noorden naar het zuiden van de stad dan, naar het M HKA dat helemaal in het teken van de jaren 90 staat. Bezoekers worden er ondergedompeld in de videokunst uit het vervlogen decennium en krijgen ook de trailer van de langverwachte film Zillion te zien. “Da’s van onze jonge tijd hé”, lacht Ronald die net de trailer zag in een van de lichtgevende opblaasbare zeteltjes.

“Ik kom uit Leuven en kom eens kijken wat deze stad allemaal te bieden heeft. Hier gebeurt er ten minste nog wat.” Samen met zijn familie bezoekt hij de musea per fiets. “We zagen net al Goya in Museum De Reede. En nu zijn we dus hier. Ik heb het M HKA altijd al een fantastisch museum gevonden. Alleen jammer dat je maar zo weinig tijd hebt. Veel musea kan je uiteindelijk niet doen op één avond. Voor mij mag de Museumnacht dus gerust wat langer duren.”