Anderhalf jaar geleden zette Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) het licht op groen voor de restauratie van het Brouwershuis door een bedrag van bijna 1 miljoen euro vrij te maken. In totaal zal het prijskaartje van het restauratieproject zo’n twee miljoen euro bedragen. “De stad draagt de andere helft van de kosten”, zegt Johan Vermant, woordvoerder van burgemeester Bart De Wever.

Vorig jaar werd vervolgens een bestek uitgeschreven. “Nu is er beslist welke firma de restauratiewerken op zich zal nemen”, legt Vermant uit. “Dit is dus een volgende stap in het hele dossier.”

Het Brouwershuis werd in 1553 opgericht door stadsontwikkelaar Gilbert Van Schoonbeke om de omliggende brouwerijen van zoet water te voorzien. Het huis heette toen het Waterhuis.

De bouw van het Waterhuis was revolutionair voor Antwerpen. Het was een hoogstandje van 16de-eeuwse techniek. Van Schoonbeke zorgde ervoor dat er zoet water vanuit het Schijn naar een reservoir ter hoogte van de huidige Paardenmarkt werd gevoerd. Via een ondergronds kanaal, de brouwersriool, vloeide het water naar het Waterhuis. Van daaruit werd het via afzonderlijke leidingen naar zestien brouwerijen in de buurt gepompt.

Dankzij het Brouwershuis kon de Antwerpse bierproductie aanzienlijk worden opgedreven. In die mate zelfs dat die productie in geen tijd de lokale vraag wist te dekken én dat er voor het eerst in de geschiedenis van onze stad ook aanzienlijke hoeveelheden bier konden worden geëxporteerd.

Werken starten al dit najaar

In de jaren 60 van de 16de eeuw werd de stad eigenaar van het Brouwershuis. In de jaren tachtig van diezelfde eeuw organiseerden de brouwers zich in een Brouwersnatie. Zij hadden hun vergaderzaal op de eerste verdieping van het Brouwershuis waar ze doorheen de tijd rijkelijke versieringen aanbrachten.

Het Brouwershuis bleef tot 1930 dienstdoen als verdeelcentrum voor water. De installatie werd rond 1856 gemoderniseerd, met onder meer pompen in plaats van de door paarden aangedreven rosmolen. Sinds 1942 is het Brouwershuis een beschermd monument.

“De restauratie van dit iconische gebouw is voor Antwerpen heel belangrijk. Het is een goede zaak dat dit dossier uit het slop wordt getrokken”, zegt Vermant. “Welke de invulling van het huis zal zijn na de restauratie, dat moeten we nog verder bekijken. Die piste ligt nog helemaal open. Maar zeker is dat die nieuwe invulling het Brouwershuis weer in volle glorie moet herstellen.”

Het is de vzw Vrienden van het Brouwershuis die er jarenlang voor gezorgd heeft dat het Brouwershuis niet verder verkommerde en die ervoor bleef ijveren dat de overheid in het monument zou investeren. “Wij zijn dan ook zeer opgetogen dat na al onze inspanningen de restauratieplannen geconcretiseerd worden”, zegt Wilfried Patroons van de vzw.

De restauratiewerken zouden nog dit najaar van start gaan. “Dan zullen het vooral de voorbereidende werken zijn”, geeft Vermant nog mee. “Volgend jaar is het dan volop een werf, en in de loop van 2024 moet het Brouwershuis weer zijn roemrijke zelf zijn.” Concreet wordt onder meer de rosmolen opnieuw operationeel, net als de pompen. Ook zal er weer water in het waterhuis stromen en wordt het goudleren behang gerestaureerd.