Dat het gevangeniswezen kampt met een nijpend personeelstekort, is geen nieuws. In totaal zoekt het gevangeniswezen 1.200 penitentiaire beambten. Cipiers en zorgpersoneel in de gevangenis zijn knelpuntberoepen, maar ook de lange selectieprocedure maakt de zoektocht steeds moeilijker.

Om te solliciteren bij de federale overheid, bijvoorbeeld bij een gevangenis, moet een geïnteresseerde sollicitant wettelijk vastgelegde procedures voor statutaire aanstellingen volgen. Kandidaten moeten onder andere een proef afleggen, op gesprek komen in Brussel en medische testen afleggen.

Vijfduizend kandidaten

Nu er meer en meer krapte is op de arbeidsmarkt, stelt het kabinet van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) vast dat veel geschikte kandidaten in de loop van deze procedure afhaken omdat ze al een andere job aangeboden kregen in de private sector. “Zo stelden zich in 2021 maar liefst vijfduizend personen kandidaat voor de proef voor penitentiair bewakingsassistent, maar kwam meer dan de helft al niet meer opdagen voor het gesprek”, klinkt het bij het kabinet van Van Quickenborne.

Dat valt ook Serge Rooman, gevangenisdirecteur in Merksplas, op. “We zien dat heel wat mensen uit onze regio de stap naar het examen in Brussel niet zetten. En als ze het wel doen, willen ze vaak niet vier maanden wachten tot ze effectief aan de slag kunnen. Die procedure duurt gewoonweg te lang”, zegt hij.

Om nu toch versneld personeel te kunnen aanwerven, werkte de regering een tijdelijke maatregel uit waarbij de overheidsdiensten, zoals de gevangenissen, zelf aanwerveringsprocedures mogen toepassen. Onder andere in Merksplas kan de directeur binnenkort dus zelf personeel rekruteren.

“En dat is meer dan nodig, want we zitten momenteel met een personeelstekort van 34 mensen. Op 329 personeelsleden is dat veel. Een groot deel van ons personeelskader is op leeftijd en zwaait vervroegd af, en met de lange aanwervingprocedure kunnen we dat niet op tijd inhalen. Het personeel voelt dat heel erg: werken in een team dat volk tekortkomt, is zeer onaangenaam en het is bijvoorbeeld ook moeilijker om vakantie te nemen.”

De versnelde procedure houdt in dat kandidaten meteen een contract van bepaalde duur voor één jaar aangeboden krijgen. “Indien de individuele evaluatie gunstig is, kan dat contract met een jaar verlengd worden. Tijdens deze contractuele aanstelling kunnen de kandidaten immers de klassieke statutaire procedure doorlopen”, zegt minister Van Quickenborne.

“Twee voordelen in één klap”

In de gevangenis van Merksplas vindt tegen het einde van de zomer een jobbeurs plaats. “We tonen kandidaten hier in de inrichting wat de job inhoudt, wat we hen aanbieden en wat er van hen verwacht wordt. Als ze aangenomen zijn en na verloop van tijd aan het statutair examen meedoen, zullen ze beter gewapend zijn om dat succesvol af te ronden, want ze kennen de werkplek al. En ondertussen hebben wij op een snelle manier personeel kunnen aanwerven, twee voordelen in één klap”, zegt Rooman.

“Ik ben ervan overtuigd dat de vijver nog niet leeg is, maar dat het nu de moment is om de juiste vissen eruit te halen. Met de jobbeurs gaat dat lukken, daar zijn we hoopvol in.”