Paul Ilegems is een kunstprofessor op rust. In zijn vrije tijd wandelt en fietst hij graag door Antwerpen, waar hij geboren en getogen is. “Ik aanschouw het stadsleven en denk erover na. Ik heb altijd een fototoestel bij om opvallende beelden te vereeuwigen. Een jaar geleden liet ik mijn oog vallen op de opvallende stoep.”

“Nieuw is dat natuurlijk niet. Buitenlandse toeristen die naar Antwerpen komen zijn het er al jaren over eens: de Antwerpse trottoirs zijn een kunstwerk op zich. En ze hebben gelijk: bestrating wordt hier niet heraangelegd zoals voorheen, maar wel vervangen met een bont allegaartje aan tegels die toevallig in de camion liggen.”

Kunst- en vliegwerk

Zelf kan de Antwerpenaar de herstelconstructies best wel smaken. “Ik vind de trottoirs zeker niet lelijk, maar ze moeten natuurlijk wel veilig blijven. Ik zie het als iets artistieks. Waarom moeten alle paden zo netjes en ononderbroken zijn? Het kunst- en vliegwerk waarmee we onze stoep herstellen, heeft iets esthetisch.

Maar volgens Ilegems is niet iedereen die mening toegedaan. “Typisch Belgisch knoeiwerk, het trekt op niets, in het buitenland is alles netter … Het zijn maar een paar klachten die je vaak opnieuw hoort. Er valt natuurlijk iets voor te zeggen, maar ik stel daar toch graag iets tegenover: als je het trottoir bekijkt als een artistieke ingreep, verandert het hele verhaal.”

“Het is een beetje vergelijkbaar met frietkoten, waar ik ook jaren foto’s van maakte en boeken over uitbracht”, zegt Ilegems. “Aanvankelijk vonden mensen het spuuglelijk, maar zodra ze het beschouwen als onderdeel van onze cultuur en manier van leven, verandert hun perceptie.”

Het is vanuit die insteek dat Ilegems besloot om zijn foto’s te publiceren. Met succes, zo blijkt. “Ik post weleens vaker banale foto’s op sociale media, maar nooit maakte het zo veel los als nu. Aan de reacties te zien, is het een zaak die veel Antwerpenaren bezighoudt. De professor in mij stelt hen de vraag: wat is kunst? Het zou plezierig zijn als mensen vanaf nu de stoep analyseren alsof ze voor een kunstwerk staan en vervolgens discussiëren over de esthetische kwaliteiten van het herstelwerk”, zegt de hobbyfotograaf.

Minder saaiheid

Hoewel Ilegems er een beetje lacherig over doet, plaatst hij de foto’s toch met een zekere intentie. “Ik heb geen diepe bedoelingen, maar wil wel de discussie verbreden tot de hele samenleving. Er is nood aan een grotere vrijheid en minder kleinburgerlijkheid in onder meer het groenbeleid, de architectuur en de urbanisatie. Dat wil onder de aandacht brengen.”

“Alles wordt hier aangelegd vanuit het idee dat het mooi en zinvol moet zijn. Mensen die zich bezighouden met ruimtelijke ordening moeten afstappen van die banaliteit en uniformiteit. Ik pleit voor minder saaiheid. De Antwerpse stoep zorgt altijd voor verrassingen. Mooier kan een kunstwerk niet zijn.”

(lava)