Nicola Sturgeon, van de nationalistische partij SNP, werd eerder dit jaar herverkozen en sloot een coalitie met de Groenen, die eveneens naar een onafhankelijk Schotland streven. Beiden werken toe naar een nieuw referendum over onafhankelijkheid in 2023.

De Schotse vrijheidsstrijd stond hoog op de agenda van het bezoek dat Jambon maandag bracht aan zijn ambtgenoot. “Als Schotland binnen enkele jaren onafhankelijk wordt, wil het zo snel mogelijk toetreden tot de Europese Unie”, zegt de Vlaamse minister-president na afloop. “Vanaf dan zullen ze hun export naar Europa niet langer via Engeland willen laten verlopen, maar rechtstreeks naar het vasteland verschepen. Dat is een enorme opportuniteit waar Antwerpen en Zeebrugge nu al op moeten inspelen. Onze havens moeten klaar staan om op dat moment de voornaamste partner van de Schotten te worden.”

Roadshow

Jambon begeleidt in het Verenigd Koninkrijk een zogenaamde ‘roadshow’ van de Vlaamse havens. Samen trekken ze naar Edinburgh, Liverpool, Londen en Hull om de Vlaamse troeven, ook post-brexit, in de verf te zetten.

Momenteel valt de impact van de Britse afscheuring op onze export nog mee. In de eerste zeven maanden werd in totaal 3,45 procent meer uitgevoerd dan in dezelfde periode in coronajaar 2020.

Maar de echt grote problemen moeten nog komen. Zo moeten pas vanaf 1 januari alle goederen worden aangegeven op het moment dat ze het Verenigd Koninkrijk binnenkomen. “En de controle op voedingswaren, die al van kracht had moeten zijn, is uitgesteld tot september volgend jaar”, zegt Jeroen Sarrazyn, brexitcoördinator bij de Belgische douane. “Er zijn grote vragen of de Britten daar wel de capaciteit voor hebben.” Wellicht zit de gevreesde brexit-congestie er dus nog aan te komen.

In de roadshow reizen ook bedrijven mee die garen spinnen bij de brexit, zoals Bopro, dat de gesaneerde Petroleum Zuid-site in Antwerpen ontwikkelt. Bopro is naarstig op zoek naar bedrijven om zich op de nieuwe terreinen te vestigen en kijkt daarvoor ook naar ondernemingen die de brexit willen ontlopen. “Wij brengen hier ons verhaal dat een bedrijf zich bij ons kan ontwikkelen van startup tot multinational, op 2 kilometer van de Grote Markt van Antwerpen”, zegt Dimitri Torfs van Bopro.

Nieuwe investeringen voor Antwerpen

De brexit bracht Vlaanderen al 89 nieuwe investeringen op. Het ging om bedrijven die hun investeringsplannen in het Verenigd Koninkrijk hebben ingeruild voor Vlaanderen, vaak Britse ondernemingen die hun Europese activiteiten willen veiligstellen door bij ons een vestiging te openen. Samen waren de investeringen goed voor 2 miljard euro.

“En we denken dat er nog veel meer economische opportuniteiten kunnen worden uitgewerkt”, zegt Antwerps havenschepen Annick De Ridder. “Denk maar aan al die trucks die nu staan aan te schuiven aan de Kanaaltunnel. Als zij in de plaats daarvan inschepen en de verplaatsing over het water maken naar onze havens, kunnen ze zes uur op voorhand al inklaren en vermijden ze het tijdverlies.”