Donderdag zaten CEO’s en medische directeurs van Antwerpse ziekenhuizen samen. De stemming was er een van bezorgdheid. “Maar er heerst ook gelatenheid: daar gaan we weer, we zullen het maar weer oplossen?”, zegt Kristiaan Deckers, medisch directeur van het Antwerpse GZA.

“Zorg uitstellen moet nog nét niet. Onze capaciteit van 25% bedden voor covid op de afdeling intensieve zorg zit nu volledig vol. We zitten er zelfs ietsje over omdat we een naburig ziekenhuis in de problemen hebben geholpen. Wel moesten we al bedden in de geriatrie afbouwen.”

Uitval van personeel

“De alarmbellen gaan af. De bezorgdheid is heel groot door de sterke stijging in patiënten”, treedt Jan Flament, CEO van Ziekenhuis Geel, hem bij. “Dankzij het vaccin zitten de gangen niet vol coronapatiënten, maar de vaccins lijken wel aan kracht te verliezen. Een derde vaccin is absoluut logisch.”

Flament wijst op heel wat uitval van personeel: “Er is bij ons een volledige verpleegafdeling extra uitgevallen. Onder hen veel vrouwen. Vooral zij blijken voor de kinderen te zorgen die ziek zijn of in quarantaine zitten. Uitval langer dan een maand of een jaar piekt ook serieus, door burn-outs en dergelijke. Voeg daar nog de forse uitstroom door vergrijzing en recent de verlenging van de opleiding verpleegkunde bij en je hebt een perfect storm.”

“We hebben nog geen zorg moeten uitstellen, maar er is wel de schrik dat we dat gaan moeten doen door afwezigheden. Dat is bij verplegend personeel zeer hoog. Het is op”, aldus Deckers nog.

Ook Guy Hans (UZA) ziet personeel uitvallen. “Ze raken ook buiten het ziekenhuis besmet, door contacten of kinderen die het bijvoorbeeld van school meebrengen. De virale lading is vaak erg hoog. Al verkort een vaccin wel de besmettelijke periode waarin ze niet kunnen werken.”

Een tweede issue is de exponentiële groei, met de wet van de grote getallen. “Als je maar genoeg besmette patiënten hebt, krijg je toch een hoop patiënten, ondanks de vaccins”, aldus Hans. “Zeker wie onderliggende problemen heeft en ouderen. Het is een kwetsbare situatie.”

Allemaal gevaccineerden

“Het profiel van de intensieve patiënten bij ons?”, aldus Deckers. “Het zijn nu allemaal gevaccineerden met doorbraakinfecties. Relatief jonge mensen van 55 tot 60 jaar, redelijk wat met immuunproblemen. Maar we zien toch ook verschillende zwaar zieke jongere mensen, van 30 tot 35 jaar. De vraag is dus of de vaccins nog zo goed werken.”

Minder drukte bij AZ Klina in Brasschaat, met zo’n twintig covidpatiënten, onder wie zes op de afdeling intensieve zorg. “De situatie was de afgelopen veertien dagen stabiel”, zegt woordvoerster Joanne De Roeck. “We moeten voorlopig niet aan zorguitstel doen, maar als de cijfers stijgen, moeten we misschien een tweede afdeling openen. Personeelsuitval? Ook wij zien heel wat quarantaines van kinderen van personeel. We roepen onze mensen op tot voorzichtigheid met contacten. Dat doen ze. Al voor de afzegging bedankten meerdere mensen voor de dankeditie voor de zorg van Night of the Proms.”

Ook UZA moet nog geen zorg uitstellen. “Maar het is puzzelen en schuiven, en wat in de komende tijd? De curve stijgt nog en buigt nog niet om. En wat als we een plateau bereiken dat nog een tijd voortgaat?”

Hans is kritisch over afbouw van de maatregelen. “Hadden we dit niet kunnen voorkomen door meer tijd tussen versoepelingen? We wisten dat er een veel besmettelijkere variant was én een hoop mensen - zoals de kinderen - nog zonder vaccin. Het is nu afwachten of de verstrengingen helpen.”

Voorbehouden covidbedden?

Wat met het vrijhouden van ziekenhuisbedden voor coronapatiënten, nadat het UZ Gent zei dat niet langer te doen? Hans staat principieel achter een buffer. “Maar het is niet zo dat er grote hoeveelheden bedden open blijven. Je wil een zekere reserve, zodat ziekenhuizen solidair de lasten kunnen verdelen. Dat systeem heeft zijn deugdelijkheid al bewezen.”

“Ethisch is het enorm moeilijk om een bed te laten leegstaan voor een covidpatiënt”, werpt Deckers op. “Als er een dringend probleem is, gaan we dat oplossen. We gaan niet weigeren oplossingen aan te bieden voor eventuele covidpatiënten die nog moeten komen.”

Goedele Beckers (medisch directeur AZ Turnhout): “Waar we aanvankelijk echt bedden lieten leegstaan, tot een halve afdeling, is dat nu nergens meer het geval. We spreken gewoon af met elkaar om op en af te schalen naarmate dat nodig is. Ook in ons ziekenhuis is het druk en zijn we opgeschaald naar fase 1A, waar 25% van de bedden voor covidzorg is. Maar we zijn goed voorbereid voor een eventuele hogere fase met meer bedden.”