De ongelijkgrondse kruising Oude Landen zou in Ekeren vertrekken en eindigen in Lier. Nadat eerder een bouwvergunning moest worden aangepast, heeft Infrabel er een nieuwe aangevraagd. Opnieuw is er protest, maar nu vooral vanuit de Weegbreelaan. “Wij wisten lange tijd van niets”, zegt Günther Croisiau van het buurtcomité.

Om het goederenvervoer per spoor te verbeteren en te stimuleren, zijn er volgens Infrabel weinig andere mogelijkheden dan de nieuwe kruising te verplaatsen naar de Oude Landen in Ekeren-Donk. De spoorlijnen komen op een verschillende niveaus te liggen en kruisen elkaar zo niet langer, wat de wachttijden verkort.

Het project is zeer ingrijpend voor Ekeren. De Weegbreelaan is de zwaarst getroffen wijk. “De bewoners die hier al vijftien jaar wonen waren tot voor kort niet eens op de hoogte van de plannen van Infrabel. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat we bewust doodgezwegen werden”, zegt Günther Croisiau.

Drama

Als de plannen worden uitgevoerd zoals ze voorliggen, wordt het een sociaal en financieel drama voor de Weegbreelaan. Zeker voor wie aan het spoort woont. “De sporen komen 13,7 meter dichter bij de huizen en liggen 2,3 meter hoger. De dichtstbijzijnde huizen liggen in de toekomst op 15 meter van de talud en 35 meter van de sporen. De hoogte van de geluidsschermen reiken tot een meter onder de nok van hun dak.

Jenny Van Goethem en haar gezin is één van de slachtoffers. Zij verliest ongeveer 5 meter tuin. ”Toegegeven: ik huur dat stuk grond van de NMBS”, vertelt Jenny. “Met de huidige toestand kan ik leven. Onze slaapkamers liggen aan de voorzijde en ons huis is goed geïsoleerd. Maar als het spoor 13 meter van onze achtergevel komt te liggen, vrezen we voor de leefbaarheid in huis.”

Paul De Koninck woont graag aan het spoor. “Maar als de machinist in de toekomst mijn kopkussen kan opschudden, ben ik niet meer mee. Verhuizen heeft geen zin. Wie koopt er nu mijn huis?”

Gevaarlijke goederen

Door de toenemende geluidsoverlast, de luchtvervuiling en de trillingen wordt volgens Croisiau de hele wijk onleefbaar. Op het spoor worden gevaarlijke goederen vervoerd. “De veiligheid van transport van gevaarlijke goederen wordt deels door Europa geregeld. Nederland heeft bovenop de Europese regels extra afspraken opgenomen voor de veiligheid van de omwonenden. Onder meer naar aanleiding van de giframp in Wetteren. België heeft niets gedaan”, benadrukt Croisiau.

“De plannen slepen al meer dan twintig jaar aan”, zegt districtsraadslid Guido Staes (Groen). “De vergunning is een paar keer aangevraagd, geweigerd of ingetrokken. Ieder keer werden een paar komma‘s veranderd, maar aan het project zelf werd niets gewijzigd.”

Het laatste negatief advies kwam er onder meer omdat geen rekening werd gehouden met de vleermuizenpopulatie. Er wordt nu een vleermuizenconstructie voorzien ter hoogte van de oude onderdoorgang van de Laarse beek.

Ondergronds

Vanaf Merksem tot Lier wil Infrabel het spoor ondergronds leggen. Kostprijs: 3,2 miljard euro. “Voor Ekeren wil men geen paar honderd miljoen extra uitgeven om het spoor wat langer ondergronds te laten verlopen”, zegt Croisiau. ”In 2012 pleitte de N-VA in haar verkiezingsprogramma voor het maximaal ondergronds brengen van toekomstige ontwikkelingen, zoals de ondergrondse vertakking Oude Landen en de tweede spoortoegang. Wat ze nu doen is het omgekeerde.”

“Een onderzoek in 2013-2014 wees uit dat een ondergrondse variant niet realiseerbaar is, hoe jammerlijk ook”, zegt districtsburgemeester Koen Palinckx (N-VA). Palinckx erkent de problemen in de Weegbreelaan en samen met de districtsraad adviseert hij voldoende groen en kwalitatieve geluids- en visuele bufffering te voorzien. De raad vraagt Infrabel specifieke communicatie te voorzien met de bewoners.

Infrabel wil in gesprek treden

In een reactie zegt Infrabel via woordvoerder Thomas Baeken dat ze er alles zal aan doen om de hinder voor de omwonenden en zeker voor die van de Weegbreelaan tot het minimum te beperken. Infrabel wacht de bezwaarschriften af om nadien in gesprek te gaan met de betrokkenen.

Infrabel wijst nog maar eens op het belang van het project. “80% van de goederen rijdt via de toegang Antwerpen-Noord de haven binnen en buiten. Het is de bedoeling van de beleidsmakers het goederenvervoer per spoor te verdubbelen van 7 naar 15%. Alleen op die manier kan het transport op de weg verminderen. Het project Oude Landen moet een belangrijke stap worden om die ambitie te halen”, zegt Baeken. “Mochten de werken niet worden uitgevoerd, zou bij toename van het treinverkeer de hinder voor de buurt sterk toenemen.”

Günther Croisiau heeft eind juni Vlaamse minister Zuhal Demir (N-VA) gevraagd een intendant aan te wijzen om te bemiddelen tussen de bewoners en Infrabel. Marc Wouters