Het document in kwestie werd begin mei in de ministerraad in een eerste lezing goedgekeurd. Het werd nog niet onderzocht door het parlement maar is gepubliceerd door de Raad van State, die er in juni haar advies over uitbracht.

Doelstelling van de tekst die werd aangebracht door minister Didier Reynders is de bescherming van geclassificeerde overheidsinformatie conform te maken aan internationale verplichtingen van België, met onder meer een vierde niveau van classificatie. Naast ‘zeer geheim’, ‘geheim’ en ‘vertrouwelijk’ zou de vermelding ‘beperkt’ het licht zien.

Onder meer Knack en Le Soir berichtten woensdag dat de voorgelegde tekst het onthullen van geclassificeerde informatie veel ruimer bestraft. “In het voorstel worden ook straffen ingevoerd voor personen die géén veiligheidsmachtiging hebben en geheime of vertrouwelijke overheidsinformatie bekendmaken. Wie dat ‘kwaadwillig’ doet of ‘met het oogmerk te schaden’, riskeert tot drie jaar cel en een boete tot 5.000 euro. Maar bestraffing is er ook al voor wie ‘weet of zou moeten dat een openbaarmaking een fundamenteel belang van de Staat kan aantasten’: hij of zij kijkt tegen een mogelijke boete van 5.000 euro aan”, aldus de VVJ.

“Die bepalingen zijn zo breed geformuleerd dat ze ook alle journalisten treffen die nog over het werk van de veiligheidsdiensten berichten. Klokkenluiders zijn op basis van de voorgestelde tekst even goed aangeschoten wild. Levert elke publicatie over vertrouwelijke veiligheidszaken journalisten en hun bronnen voortaan een boete op van 5.000 euro? Of ontsnappen die diensten straks gewoon aan elke journalistieke en democratische controle?”, werpt de VVJ op.

Zowel de Raad van State als het Toezichtscomité voor de inlichtingendiensten (Comité I) merkte het probleem op. In afzonderlijk adviezen wijzen ze de regering op het grote risico voor ‘andere fundamentele belangen’, zoals de vrijheid van uitdrukking en van informatie.

De journalistenverenigingen vragen aan minister Reynders om rekening te houden met de opmerkingen van de Raad van State en expliciet toe te voegen dat de wet geen inbreuk pleegt op de fundamentele rechten, met inbegrip van het recht op vrije meningsuiting en van informatie.

Het kabinet van Reynders verklaarde intussen dat het wetsontwerp met de bedenkingen van de Raad van State en het Comité I rekening zal houden.