Premier Charles Michel, minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) en minister van Economie Kris Peeters (CD&V) kregen tijdens het wekelijkse vragenuurtje vragen van veertien fracties voorgeschoteld over de keuze voor de F-35 van Lockheed Martin.

LEES OOK.Kogel is door de kerk: regering kiest voor Amerikaanse F-35 als vervanger voor F-16

De Franstalige oppositie benadrukte vooral de rol van N-VA in de beslissing. “Wat De Wever wil, voert uw regering uit”, stelde Olivier Maingain (DéFI). Julie Férnandez Férnandez (PS) benadrukte het “eurosceptische” karakter van N-VA en de keuze voor een Amerikaans toestel. Ze vond zelfs – met een verwijzing naar Star Wars – dat de regering zich aan de duistere kant van the force bevindt.

“Miskoop van de eeuw”

Wouter De Vriendt (Groen) riep de premier op de beslissing te herzien en gaf zeven redenen om niet voor de F-35 te kiezen. “Dit is het prototype van een tunnelvisie”, vond De Vriendt. “Dit is niet meer rationeel. “U wordt binnenkort burgemeester van Hasselt. Dit was wellicht uw laatste grote dossier. Ik begrijp niet dat u uw handtekening hebt gezet onder de miskoop van de eeuw”, richtte hij zich tot minister Vandeput.

“Bovendien gaan we in tegen het Europees belang”, klonk het nog. “De regering Michel plooit onder druk van president Trump en wil mee in eerste lijn bombarderen met de grote jongens.”

Dirk Van der Maelen (sp.a) laakte dat de regering “een historische kans mist” en “van onze Luchtmacht een onderaannemer maakt van de Amerikaanse Luchtmacht”. Hij wees ook op de vragen die onder meer bij het Pentagon zijn gerezen over de F-35. “Bent u er zeker van dat u niet beslist hebt een vliegende Fyra te kopen? Welke maatregelen hebt u genomen om een budgettaire ontsporing te voorkomen?” Van der Maelen zal opnieuw voorstellen het Rekenhof zich over de cijfers te laten buigen.

Redenen om het wel te doen

“U hebt zeven redenen om de F-35 niet te kopen. Ik geef er u zeven om het wel te doen”, reageerde minister Vandeput. Hij citeerde onder andere de totale eigendomskost, de operationele inzetbaarheid, de militaire samenwerking en de bescherming van essentiële veiligheidsbelangen. “Als de procedure zo kaduuk is, waarom vragen de Canadezen, Polen en Zwitsers dan om een kopie om hun vliegtuigen te vervangen?”, aldus Vandeput.

Premier Michel ontkende dat de beslissing ingaat tegen een Europese reflex. Dertig procent van de onderdelen is van Europese makelij en bovendien zal bij de andere aankoopdossiers de Europese kaart worden getrokken, aldus Michel. “De Verenigde Staten zijn geen tegenstander of vijand geworden”, luidde het nog.

Veli Yüksel (CD&V) merkte nog op dat de F-16’s ook in 1975 als de miskoop van de eeuw werden bestempeld, maar het intussen zo lang hebben uitgezongen. Peter Buysrogge (N-VA) en Hendrik Vuye (Vuye & Wouters) gaven De Vriendt, Van der Maelen en Férnandez Férnandez nog een veeg uit de pan omdat ze woensdag afwezig waren in de commissie Defensie toen de minister daar achter gesloten deuren tot in de details tekst en uitleg gaf over de evaluatie van de procedure.