In vergelijking met 1970 zijn de populaties wilde dieren al met gemiddeld 58 procent afgenomen, en ook de toekomst ziet er niet rooskleurig uit. Tegen 2020 zal de populatie van zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en andere gewervelde dieren met meer dan twee derde gedaald zijn in een periode van amper 50 jaar, zo staat te lezen in het Living Planet-rapport van het WWF. Voor dat rapport onderzochten wetenschappers van het WWF en de Zoological Society of London zo’n 14.000 populaties van 3.706 diersoorten.

“De huidige snelheid waarmee dieren uitsterven, is 100 keer zo snel als normaal. Het is zelfs aan een hogere snelheid dan de vijf vorige keren in de geschiedenis van onze Aarde dat er een massaal uitsterven was van dieren. Dat is schrikbarend! Voor het eerst sinds de ondergang van de dino’s 65 miljoen jaar geleden, staan we voor een wereldwijde massaal uitsterven van dieren in het wild. ”

“Mens is grootste bedreiging voor dierenrijk”

Terwijl de dino’s waarschijnlijk zijn uitgestorven doordat een gigantische meteoor onze planeet raakte, is slechts één soort de oorzaak van de huidige problemen in het dierenrijk: de mens. “De mens is de grootste bedreiging voor de diersoorten”, staat in het rapport. Zo verdwijnen er diersoorten onder andere doordat hun leefgebied al weg is of nog bedreigd wordt door bebouwing door de mens. Ook door milieuvervuiling wordt het leefgebied van dieren en de dieren zelf bedreigd. Andere bedreigingen zijn onder andere bijvangst tijdens het vissen, overbevissing, en de klimaatverandering. Vooral ook dieren in het water, zoals waterreptielen, worden getroffen. Sinds 1970 is daar 81 procent van de populaties verdwenen.

Daarnaast worden ook dieren door de mens gedood, onder andere om op te eten. Zo zijn 300 van de 3.706 diersoorten met uitsterven bedreigd enkel en alleen al omdat op die dieren gejaagd wordt om ze te doden om ze daarna op te eten of bijvoorbeeld omdat sommige mensen geloven dat bepaalde delen van het dier geneeskundige krachten heeft.

Sommige van de meest iconische dieren op deze planeet staan onder zware druk door de mens. Stropers hebben bijvoorbeeld in amper één decennium de olifantenpopulatie in Afrika doen vallen van bijna 600.000 naar 415.000, de ijsbeer wordt bedreigd door de opwarming van de aarde, wolven staan onder druk doordat hun leefomgeving volgebouwd wordt met fabrieken, orka’s sterven door vervuild water,...

“Het misbruik van natuurlijke bronnen door de mens bedreigt de habitats van dieren, waardoor onvervangbare soorten op de rand van uitsterven staan. En dat niet alleen: ook de stabiliteit van het klimaat wordt daardoor bedreigt, en ook dát heeft weer gevolgen voor de dieren.”

Nieuw tijdperk

Dat er zoveel dieren uitsterven of de komende jaren zullen uitsterven, en dat de mens daarvoor verantwoordelijk is, is een van de redenen waarom geologen intussen spreken van een nieuw tijdperk: het Anthropoceen. De naam voor dat tijdperk verwijst naar ‘mens’ in het Grieks. Over honderden of misschien zelfs duizenden jaren zullen de fossielen van zoveel uitgestorven dieren merkbaar zijn en zal er naar dit tijdperk kunnen verwezen worden.”

“Wake-up call”

Maar de situatie is nog niet hopeloos volgens Mike Barrett van het WWF. “We weten hoe we dit moeten stoppen”, zegt hij. “Maar daarvoor is het wel noodzakelijk dat overheden, bedrijven en burgers opnieuw nadenken over hoe we omgaan met de natuurlijke omgeving, over hoe we consumeren, en over hoe we produceren.”

De Zoological Society of London hoopt intussen dat het rapport mensen zal aanzetten tot actie. “Belangrijk is om aan te stippen dat het nog niet om uitgestorven diersoorten gaat, maar dat het gaat om sterke dalingen in de populaties. Het is dus nog niet te laat. Dit rapport zou een wake-up call moeten zijn om te strijden voor het behoud en het herstel van die populaties. Het rapport is een grimmige herinnering aan de omvang van de uitdaging waar we voor staan, maar het maakt ook duidelijk dat er oplossingen zijn als we ons deel zouden bijdragen. ”

Het volledige rapport kan je hier downloaden