Francis Coppens uit Massenhoven is een van de drie laatste steeldraaiers in België. Zijn klanten komen uit heel Vlaanderen. “We zijn vooral bekend om onze gebogen spadestelen waardoor je veel comfortabeler kan werken. Er zijn fabrikanten die ook gebogen stelen verkopen, maar zij doen dit door het hout op te warmen en dan te buigen. Met als gevolg dat die steel terug rechttrekt als je er lang mee in de regen werkt en hij helemaal nat wordt. Onze gebogen steel blijft áltijd gebogen, omdat wij die kromming machinaal aanbrengen.”

Veerkrachtig

Steeldraaiers zoals Coppens gebruiken essenhout, omdat het veerkrachtig hout is met een laag soortelijk gewicht. “In Scandinavische landen wordt berk gebruikt, maar hier vind je geen kwalitatieve, dikke berken. Ook lindehout kan een alternatief zijn, mocht de es echt uitsterven. Maar dikke, rechte linden zijn een zeldzaamheid. De es is ideaal. Hij heeft een dikke, rechte stam waar de takken vrij hoog beginnen te groeien.”

Of Francis Coppens door de essenziekte de prijzen van de es al ziet stijgen? “Niet door de essenziekte, maar vooral omdat de Chinezen massaal ons hout - waaronder es - opkopen. Gelukkig heb ik een hele grote voorraad liggen waarvan ik nog gemakkelijk tien jaar stelen kan draaien.”

5.000 essen

Coppens plantte twintig jaar geleden in Broechem en Oelegem zelf 5.000 essen aan, die nu allemaal ziek zijn. “Die aanplantingen deed ik voor mijn kinderen. Maar zij zullen er ook niets meer aan hebben.”

Ook in natuurgebieden als de Lovenhoek in Pulle sterven de essen massaal. De toestand van de es, een waardevolle inlandse boom, is zo ernstig, dat de boomsoort met uitsterven is bedreigd.

“Het gaat om een schimmel die afkomstig is van Azië en mogelijk via transport Oost-Europa is binnengeslopen. De Aziatische essen zijn bestand tegen de bewuste schimmel, maar onze Europese essen worden er ziek van. Zeker de jonge bomen sterven massaal af”, zegt Geert Sioen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.