Nieuwe vreemdelingenwet 3: Gezinshereniging

In een serie van vijf delen belichten we de nieuwe vreemdelingenwet, die op 1 juni in werking trad. We gaan in op de veranderingen voor kandidaat-vluchtelingen, de hervorming van de Raad van State, de gezinshereniging, de illegalen en de gesloten centra, de antidumpingwet voor asielzoekers. De basisteksten dateren van toen de wet halverwege 2006 in het parlement werd goedgekeurd. Waar mogelijk werden in cursief recente veranderingen aangebracht. In deel 3 belichten we de problematiek van de gezinshereniging. (UPDATE 28 MEI 2011: De wet op de gezinshereniging werd verstrengd op vrijdag 27 mei 2011. Wat er veranderde en de geschiedenis hiervan, vindt U hier.)

John De Wit

BR> Sinds de migratiestop van 1974 is de gezinshereniging de belangrijkste manier voor buitenlanders om een vaste verblijfsvergunning in België te krijgen. Er wordt dan ook gulzig gebruik van gemaakt. Volgens de recentste cijfers zijn er zo'n 2.411 aanvragen voor gezinshereniging per maand. De nieuwe asielwet maakt de gezinshereniging moeilijker, maar de wet is voorlopig vooral symbolisch, ze geldt alleen voor mensen van buiten de EU die willen herenigen met mensen van buiten de EU en die niet onder één of ander verdrag vallen.

Gezinshereniging zoals ze nu wordt toegepast bemoeilijkt de integratie. Jongeren van de derde generatie gaan in Marokko een bruid zoeken en brengen die naar hier. Maar die bruid kent geen Nederlands, is soms analfabeet en heeft nog steeds de gewoonten van het Marokkaanse platteland. In feite wordt de problematiek van de eerste generatie migranten zo telkens opnieuw overgedaan.

Als deze vrouwen, die geen Nederlands kennen, later jongens van negen jaar hebben, dan hebben ze over hen geen enkel gezag. Die jongens dolen rond op straat en belanden soms in de criminaliteit.

Senator Mimount Bousakla (sp.a, ondertussen LDD) verwees naar jongens die een slecht schoolrapport voorstelden als een reclamebrief van warenhuis Delhaize en het - met mama's goedkeuring - in de vuilnisbak keilden. Sommige moeders weten niet dat hun kinderen spijbelen. Bousakla verwees ook naar vrouwen die van hun man slechts in bijzijn van hun twee jongens buitenshuis mogen en die dan bovendien geen Nederlands kennen. Aan hun zoontjes hebben die vrouwen niets te zeggen, mede gezien het macho-ideaal dat bij Marokkanen nog welig tiert.

Mimount Bousakla

De problematiek van de gezinshereniging moest dus worden aangepakt. De gezinshereniging wordt enerzijds uitgebreid, anderzijds verstrengd.

Op sommige punten wordt ze

makkelijker

:

* Ook de ouders van een minderjarige vreemdeling die als vluchteling wordt erkend, zullen het recht krijgen om over te komen. Nu hebben alleen de huwelijkspartner, de minderjarige kinderen en de meerderjarige gehandicapte kinderen dat recht. Voor andere bloed- of aanverwanten is het een gunst.

Wat met moslims die vier vrouwen met kinderen hebben? Alleen de eerste vrouw en háár kinderen hebben een recht om te herenigen. Tijdens de debatten was hierop veel kritiek van de Liga voor Mensenrechten en het Centrum voor Gelijkheid van Kansen: zij wilden dat álle vrouwen en alle kinderen uit een polygaam huwelijk een automatisch recht op gezinshereniging krijgen. Maar daar ging het parlement niet op in.

* De regeling van gezingshereniging zal ook gelden voor wettelijk geregistreerde partners. Zij zullen wel moeten bewijzen dat hun relatie al minstens één jaar standhoudt. Dewael wil zo een discriminatie met gehuwden wegwerken. Deze regel zou wel eens verregaande effecten kunnen hebben. Het geregistreerd partnerschap is immers veel eenvoudiger op te zeggen dan een huwelijk: het kan al door een aangetekende brief naar de burgerlijke stand. Het is dus veel efficiënter om via een partnerschap aan gezinshereniging te doen dan via een huwelijk.

* Het cascadeverbod verdwijnt. Nu is het zo dat een persoon die via gezinshereniging in België een verblijfsvergunning kreeg, niet zelf opnieuw mensen kan laten overkomen in het kader van de gezinshereniging. Dat verbod wordt afgeschaft. Concreet: het Antwerps OCMW-raadslid Marco Laenens (VLD) beklaagde zich er in

Gazet van Antwerpen

over dat een vluchteling via de gezinshereniging nu al 27 mensen overbracht. In de toekomst zullen die 27 mensen ook zelf elk 27 mensen kunnen overbrengen via de gezinshereniging. Nu kan dat nog niet. In de Kamer was vooral Nahima Lanjri (CD&V) tegen de afschaffing van dit cascadeverbod. Volgens minister Dewael móét het van de Europese Unie.

Gezinshereniging wordt op andere punten

moeilijker

:

* Beide partners moeten voortaan 21 jaar zijn. Nu is dat 18. Deze regel wordt ingevoerd om gedwongen huwelijken te bemoeilijken. Nog al te vaak worden huwelijken gesloten om de buitenlandse partner een verblijfsrecht in België te geven.

* Gezinshereniging kan slechts als de vreemdeling die in België verblijft over een aangepaste woning beschikt. Dewael wil zo huisjesmelkerij onaantrekkelijker maken. De ngo's waren radicaal tegen deze verandering die zij een discriminatie van de armen noemden.

* De vreemdeling die naar België komt moet een ziektekostenverzekering hebben.

* Er komt een controletermijn van drie jaar waarin de Dienst Vreemdelingenzaken de gezinshereniging kan stopzetten als er geen gezin meer is. Nu is die controletermijn nog één jaar en drie maanden.

Gezinshereniging kan uiteraard slechts als de bloed- of aanverwantschapsbanden bewezen zijn en als de vreemdeling die naar België komt, geen gevaar is voor de openbare orde, de nationale veiligheid en de volksgezondheid. Er komt géén recht op gezinshereniging voor ascendenten, maar ze kunnen er wel om vragen. Hun verzoek kan alleen worden ingewilligd als ze niet ten laste zullen vallen van het OCMW. Wie als meerderjarige zijn ouders wil laten overkomen, zal moeten bewijzen dat hij voldoende en stabiele inkomsten heeft.

Aan de gezinshereniging wordt géén verplichting tot integratie of taalkennis gekoppeld, zoals in Nederland het geval is en zoals door Nahima Lanjri (CD&V) en Dalila Douifi (sp.a) uitdrukkelijk was gevraagd tijdens de debatten.

De Dienst Vreemdelingenzaken zal voortaan binnen de negen maanden moeten beslissen over een aanvraag. Nu is tegen de beslissing van de dienst beroep mogelijk bij de minister zelf. Dat verandert, er komt een beroepsmogelijkheid bij de nieuwe Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, een echte administratieve rechtbank.

Beperkingen

Deze nieuwe regeling geldt alleen voor buitenlanders van buiten de Europese Unie die iemand willen laten overkomen. (

Maar Freddy Roosemont, directeur-generaal van DVZ voegt daar aan toe: “Voor EU-burgers en Belgen werd later een soortgelijke regeling goedgekeurd, die op 10 mei 2007 in het Staatsblad verscheen, maar nog niet van kracht is. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling wordt tegen de herfst van dit jaar verwacht”, nvdr.

)

De nieuwe wet geldt ook niét voor bepaalde aspecten met betrekking tot werknemers uit landen waarmee de gezinshereniging is geregeld door een bilateraal verdrag: Marokko, Turkije, alle staten van ex-Joegoslavië, Algerije, Tunesië. De nieuwe wet geldt echter wél voor gezinshereniging met personen uit die landen, voor zover de bilaterale verdragen terzake niets regelen. Voor de aspecten die in de verdragen geregeld zijn, gelden de verdragen.

(

Deze verdragen zijn op sommige punten strenger dan de nieuwe wet. Gezinshereniging geldt niet voor geregistreerde partners en enkel voor nieuwe werknemers. De verdragen gelden ook niet voor meederjarige gehandicapte kinderen. Anderzijds zijn ze ruimer: zo is er geen minimumleeftijd vereist voor de partner. De Turken kunnen ook hun ouders laten overkomen als die ten laste zijn. En er is geen wachttermijn van drie jaar, zoals in de nieuwe wet. Dat deelde minister Dewael ondertussen mee aan volksvertegenwoordiger Filip Anthuenis (Open Vld), nvdr

).

Dewael beloofde wel dat deze verdragen zullen worden doorgelicht op hun onverenigbaarheid met de nieuwe asielwet. Maar om ze te veranderen moeten onderhandelingen plaatsgrijpen en dat wordt een werk van lange adem. De nieuwe wet op de gezinshereniging geldt dus maar voor een beperkt aantal mensen.

In ieder geval zal de fameuze Belgiëroute, waarbij Nederlandse Marokkanen naar België afzakken om hier aan gezinshereniging te doen en daarna naar Nederland terug te keren, door deze wet maar weinig verminderen. Want voor Marokkanen blijft onze wet op vele punten even soepel als voorheen en zelfs voor de groepen waarop de nieuwe gezinshereniging wél van toepassing is, is de Belgische wet nog soepeler dan de Nederlandse (of de Franse). De Nederlanders-Marokkanen zullen dus naar hier blijven komen om een gezinshereniging te doen.

4 JUNI 2007

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER