BR>

Vrijdag had op initiatief van volksvertegenwoordigster Hilde Vautmans (Open Vld) in de Kamer een actiedag tegen seksuele verminking van vrouwen plaats. Vroeger sprak men van "vrouwenbesnijdenis", maar volksvertegenwoordigster Magda De Meyer (sp.a) riep vrijdag op om dat nooit meer te doen.

De term "vrouwenbesnijdenis" trekt een gelijkenis met de besnijdenis bij joodse jongetjes en dat is volkomen onterecht. Als men bij die jongetjes zou doen wat men bij de vrouwen doet, dan moest men gewoon hun penis afsnijden. Bij seksuele verminking van vrouwen wordt inderdaad (minstens een deel van) de clitoris weggesneden, zodat de vrouw niet meer seksueel kan genieten.

Bij infibulatie gaat men nog verder. Ook de schaamlippen gaan weg en de vagina wordt daarna dichtgenaaid. Deze praktijk komt veel voor in Afrika, minstens in 28 staten. In tegenstelling tot een veel verspreid vooroordeel is ze niet religieus gebonden: de praktijk komt zowel in christelijke, animistische als moslimstaten voor. Ze gebeurt meestel door "besnijdsters", die vaak met dezelfde schaar of scherf meerdere meisjes bewerken, zodat de aidsbesmetting toeneemt. Maar in Egypte is de praktijk gemedicaliseerd: daar toen artsen het en sinds dan neemt hij weer toe.

De seksuele verminking is niet alleen erg pijnlijk, er is ook een groot risico op infecties en - zeker bij infibulatie - op doodgeboren kinderen. Door infibulatie wordt het baren moeilijker en het verloopt dus langzamer, zodat meer kinderen stikken. Professor Jean-Jacques Amy (Vrije Universiteit Brussel), bekend van zijn vroegere acties voor abortus, wees er op dat het risico op onvruchtbaarheid bij infibulatie zelfs verviervoudigt.

Khady Koita, de voorzitster van het Europees Netwerk Vrouwelijke Genitale Verminking, die zelf seksueel verminkt is, legde uit waarom deze barbaarse praktijk nog bestaat. "Traditioneel werden allerlei vruchtbaarheidsideeën gekoppeld aan de seksuele verminking van vrouwen. Zo geloofden de Egyptenaren vroeger dat het de vruchtbaarheid bevorderde als je de clitoris afsneed en hem offerde aan de Nijl door hem in die stroom de gooien. Ook dacht men dat de man zou sterven als zijn penis de clitoris van zijn vrouw aanraakte. Nu denkt men vooral dat de meisjes geen man vinden als hun clitoris niet verwijderd is. In feide maakt deze praktijk de vrouw tot levenslange slaaf, de verminking dient alleen om de seksuele lust van vrouwen te onderdrukken. Daarom moet hij volledig verdwijnen".

Koita waarschuwde voor cultureel relativisme: "Europa moet zijn cultureel relativisme laten vallen. Hier heb je nog veel dokters die zeggen:

't is hun cultuur, laat ze maar doen

, maar hoe zouden ze reageren als hun eigen dochtertje werd verminkt? In dit Jaar van de Gelijke Kansen moeten vrouwen hun fysieke en morele integriteit hervinden".

Hoe vaak gebeurt het?

Het aantal genitaal verminkte vrouwen in de hele wereld wordt op 130 miljoen geschat. Jaarlijks zijn minstens 2 miljoen meisjes het slachtoffer van deze praktijk. Dit soort seksuele verminking gebeurt steeds meer ook in België, naarmate vrouwen uit de risico-staten afzakken naar ons land.

"Besnijdsters" doen het in keukens of achterkamertjes. Soms reizen de allochtone ouders van hieruit naar Afrika om de seksuele verminking daar te laten uitvoeren. Zo hopen ze dat hun dochter een goede man zal vinden. Op 1 januari 2003 werd het aantal vrouwen dat seksueel verminkt is in België geschat op 2.745. Het aantal jonge meisjes tot 14 jaar dat een flink risico op verminking liep, bedroeg 534.

In de stad Antwerpen gaat het om 409 vrouwen en 90 jonge meisjes. In Gent: 24 meisjes en 130 vrouwen, in Brussel 206 meisjes en 1.142 vrouwen. In heel België komt het gros van deze seksueel verminkte vrouwen uit: Ghana (343), voor Congo (331), Guinea (240), Egypte (224) en Kameroen (202).

Deze cijfers van de Gentse onderzoekster Els Leye werden berekend op basis van de verschillende buitenlandse bevolkingen die in ons land verblijven. Leye ging na hoe groot het percentage seksueel verminkte vrouwen in hun herkomstlanden was en en rekende op grond daarvan uit om hoeveel vrouwen en meisjes het in België zou gaan. De cijfers kunnen vertekend zijn als een totaal onrepresentatieve groep buitenlanders naar België zou gekomen zijn. Anderzijds zijn ze volgens onderzoekster Leye bijna zeker "een onderschatting omdat de asielzoekers en de illegalen niét in de statistieken zitten".

Seksuele verminking van meisjes is in België strafbaar met maximum 7 jaar als er geen enkel verder nadeel is. Die straf kan ook in België opgelegd worden als de ouders de verminking in het buitenland lieten uitvoeren. Ze komt op 15 jaar als het meisje overlijdt, maar tot op heden was er nog geen enkel proces en de politie heeft geen weet van officiële klachten. De politie organiseert vanaf september 2007 wel een opleiding rond dit probleem in de politiescholen. Dit onderwerp valt daar onder het vak racisme en diversiteit.

Welke maatregelen?

Tijdens het debat werden verscheidene maatregelen voorgesteld om de seksuele verminking van vrouwen te bannen. Staatssecretaris voor het Gezin, Gisèle Mandaila (MR), stelde er - na de ontbinding van het parlement !- nog een heus actieplan van de regering voor. Een greep uit de belangrijkste voorstellen:

*

Medicaliseren of niet?

Eén van de hamvragen op de studiedag was of men de verminking moet medicaliseren of niet. Bij medicalisering gebeurt de verminking door artsen in hygiënische omstandigheden in ziekenhuizen én onder verdoving.

Die mogelijkheid werd jaren terug geboden voor de besnijdenis van jongetjes en met succes. In Egypte is de medicalisering een feit, maar het aantal seksuele verminkingen steeg er nog. Wetenschappelijk onderzoek van Leye uit 1998 toonde aan dat achttien procent van de bevraagde artsen (in grootsteden) voorstander is van medicalisering omdat de verminkingen anders toch maar in de clandestiniteit gebeuren.

Maar bijna 82 procent was daar ronduit tegen. Op de actiedag was niemand hiervan nog voorstander. Seksuele verminking van vrouwen moet volledig verdwijnen omdat het de mensenrechten schendt en de vrouw tot slaaf maakt, zo luidde het unisono.

*

Systematische preventieve controle of niet?

De Brusselse professor Amy: "Om te weten hoeveel seksuele verminkingen er gebeuren, moeten de kinderartsen en de huisarten opnieuw naar de geslachtsorganen van de kinderen kijken. Dat moet verplicht worden in het medisch schoolonderzoek. Nu doen de artsen dat niet en ze weten zelfs niet hoe ze er eigenlijk uit zien.".

Professor Marleen Temmerman (Universiteit Gent) had hierbij nogal wat vragen: "Wie gaat er gescreend worden? Moet men iedereen screenen (jongetjes én meisjes, autochtonen én allochtonen) of alleen meisjes uit risicolanden en hoe selecteer je die?"

Staatssecretaris Mandaila stelt in haar actieplan voor om

"de noodzakelijkheid te bestuderen van een onderzoek van de uitwendige geslachtsorganen en de verificatie van de integriteit ervan te onderwerpen aan een medisch onderzoek bij diensten die zich bezighouden met routine medisch onderzoek bij jonge meisjes en jongens"

(sic). Volgens haar doet Kind en Gezin dit soort systematische onderzoeken al net als "de medisch-sociale centra in Vlaanderen". Frankrijk doet het ook.

*

Opleiding

Iedereen was het er over eens dat de artsen beter moeten worden opgeleid om de problematiek te herkennen en aan te pakken. Terzake wil staatssecretaris Mandaila een akkoord tussen de federale overheid en de Gemeenschappen om de vorming van de medici te organiseren. Ze wil in dat akkoord ook de financiering van groepen, die slachtoffers van seksuele verminking helpen, regelen. Bij de politie is er al een opleiding in de maak.

*

Meldingsplicht

Alle aanwezigen waren voor een absolute, duidelijk in de wet geformuleerde en goed praktisch georganiseerde verplichting voor artsen om seksuele verminking te melden. Momenteel beroepen dokters zich nog al te vaak op hun beroepsgeheim.

*

Straf voor aanzetten tot seksuele verminking

In haar Nationaal Actieplan tegen genitale verminking pleit staatssecretaris Mandaila voor het strafbaarstellen van aanzetten tot en het bejubelen van seksuele verminking bij vrouwen. Momenteel is het aanzetten tot haat tegen gediscrimineerde groepen al strafbaar (met maximum 1 jaar cel). Zij wil de antidiscriminatiewet terzake aanvullen.

*

Petitie

Om niet bij de pakken te blijven zitten organiseerde volksvertegenwoordigster Hilde Vautmans een petitie tegen genitale verminking van vrouwen. De petitie werd ondertussen al ondertekend door premier Guy Verhofstadt, namens de regering. De lezer kan dit ook doen. U vindt de petitie

.