Hanselaer werd in Kalken geboren op 19 november 1874 en trouwde in 1908 met de Zeelse Maria-Victorina Janssens. Samen hebben ze een zoon, Emiel. Zodra de Duitsers België bezetten, springt Hanselaer in de bres voor de Britten als spion.

"Op zijn klompen en met een stok over de schouder waaraan een wit-rode zak met zijn voorraad boterhammen hing, stapt hij op geregelde tijdstippen naar de Nederlandse grens", vertelt Etienne Quintyn in zijn boek Zele tijdens de grote oorlog. "In Hanselaers brieven staat informatie over Duitse troepenbewegingen, versterkingen en transporten langs de spoorweg. Ook smokkelt hij familiebrieven van ouders en echtgenotes aan hun jongens achter het Yzerfront."

Zijn vrouw Victorine zit mee in het complot. Zij naait de spionagebrieven tussen de voering van zijn jas. Vertrouwensmannen wachten Hanselaer aan de Nederlandse grens op, waarna hij te voet terugkeert naar Zele. De Zeelse spion kan zijn gevaarlijke onderneming niet volhouden, want wat hij niet weet, is dat hij begin 1917 wordt overgedragen. In het grootste geheim wordt hij geschaduwd en in de nacht van 19 november 1917 - nota bene zijn verjaardag - wordt hij door de Duitse politie van zijn bed gelicht. Na een doorgedreven zoektocht in zijn huis naar brieven, wordt Hanselaer in de Gentse gevangenis opgesloten. "De Duitsers vonden slechts enkele brieven onder het garnituur op de schouw", zegt Quintyn. "In welke mate die bezwarend waren, weet ik niet. De belangrijkste brieven bewaarde Hanselaer op een geheime plaats onder de pannen. Die hebben de Duitsers niet gevonden."

Op 20 maart 1918 wordt de Zeelse geheim agent ter dood veroordeeld. Volgens getuige A.V.D.B. laat dat een diepe indruk na op Hanselaer, die niet meer op genade rekent. Daags voor zijn terechtstelling schrijft Achilles een afscheidsbrief aan zijn vrouw Maria-Victorina en zoon Emiel, toen zeven jaar. Op de vroegere gemeentelijke schietbaan van Gent weigert Achilles Hanselaer een blinddoek en kijkt het vuurpeloton op zaterdag 18 mei 1918 recht in de ogen. Hij ziet hoe twaalf Duitsers een einde maken aan zijn onoverwinbare liefde voor zijn thuis, zijn land en zijn recht.

In de gevel van de woning in de Wezepoelstraat 41 zit een gedenkplaat voor Achilles Hanselaer verwerkt. 'Aan Achilles Hanselaer, door de Duitschers voor den kop geschoten den 18 mei 1918'. "Het is het minst bekende oorlogsmonumentje van Zele", betreurt Karel De Wilde van de Heem- en Oudheidkundige Kring Zele.

Aantal gesneuvelden aan het front: 61 gesneuvelden 2 gefusilleerden 55 bezweken opgeëisten

Schade: Aan de Schelde werd gevochten van 4 september 1914 tot de Slag van Berlare (7-8 oktober 1914). Daarbij werd het centrum van Zele gespaard.

Johan Picqueur

Foto GvA (boven): Bidprentje Achilles Hanselaer (Archief Heem- en Oudheidkundige Kring Zele)

Foto GvA: Tekstje Achilles Hanselaer

Foto GvA: Gedenkplaat Achilles Hanselaer

Foto GvA: Boek met info over Achilles Hanselaer

Bron: Zele tijdens de grote oorlog, Etienne Quintyn, 1987