Geïnterneerden zijn gevaarlijke criminelen die zwaar psychiatrisch gestoord zijn. Ze worden voor ongepaalde tijd opgesloten om behandeld te worden, maar momenteel zitten zo'n 1.100 geïnterneerden in de bajes zonder enige behandeling.

Te log en te Waals

In 2007 werd de interneringswet veranderd, maar die verandering is nog altijd niet van kracht. Bert Anciaux vond de procedure in die wet veel te zwaar en bovendien was de wet te veel op Waalse toestanden geënt. Anciaux kwam met een reparatievoorstel en dat wordt momenteel besproken.

Geen beroep of opnameplicht

Anciaux gaf een overzicht van eerdere hoorzittingen. Hij vond een aantal voorstellen die daarin gedaan zijn "momenteel moeilijk haalbaar". Zo is het nu onmogelijk om een beroepsmogelijkheid te organiseren tegen een beslissing die de internering uitvoert, zoals een plaatsing in een instelling of een vrijlating. Ook een plicht voor psychiatrische ziekenhuizen om geïnterneerden op te nemen, kan voor hem momenteel niet. Verder vindt hij dat de advocaat niét aanwezig kan zijn bij het gesprek tusen verdachte en psychiater dat leidt tot de expertise, maar hij wil wel dat de verdachte een vertrouwenspersoon kan kiezen.

Wel aparte interneringskamers

Anciaux wil wel een aparte kamer binnen de strafuitvoeringsrechtbank (SURB) om zich met geïnterneerden bezig te houden. In zo'n aparte kamer moet een psychiater zetelen als consulaire rechter. De PS is echter tegen de behandeling van geïnterneerden door de SURB of een kamer daarvan.

Anciaux is zeker ook te vinden voor een permanente overlegstructuur tussen Volksgezondheid, Justitie, het gerecht en de Gemeenschappen om de internering te organiseren. Verder vindt hij dat de uitbouw van het POKO in de wet moet worden ingeschreven. Dat POKO, een instelling om verdachten psychiatrisch te observeren, is officieel al opgericht sinds 1999, maar bestaat feitelijk nog altijd niet wegens gebrek aan geld. Het POKO zou minstens 2 miljoen extra kosten. De socialistische senator wil ook dat internering voor kleinere feiten onmogelijk wordt, maar weet nog niet goed hoe.

Huisartsen betrekken

Anciaux heeft al zo'n twintig amendementen op zijn eigen voorstel ingediend. Drie amendementen zijn er ook van Louis Ide (N-VA). Hij wil de huisartsen nauwer betrekken bij de internering en de uitvoering daarvan. Ide pleit verder voor gradaties in de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van een geïnterneerde: nu is een verdachte ofwel volledig verantwoordelijk voor zijn daden, ofwel helemaal niét verantwoordelijk. Zoals in Nederland moeten er graden komen.

Onkelinx

De Senaatscommissie besloot alvast om nieuwe hoorzittingen te organiseren. Binnen 14 dagen komen minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) én een voorzitter van een strafuitvoeringsrechtbank. Verder zal het Hof van Cassatie schriftelijk moeten meedelen hoe de Salduzregels moeten toegepast worden op (kandidaat)-geïnterneerden: moet er een advocaat aanwezig zijn tijdens de gesprekken tussen psychiater en verdachte die aanleiding geven tot het expertiseverslag of niet? Pas daarna gaan de debatten voort.