Dit artikel evalueert het homobeleid van de federale regering. Zijdelings komen ook aspecten van het homobeleid van de deelstaten ter sprake. Het artikel is opgedeeld in vijf onderdelen:

* een overzicht van het regeringsplan tegen homofoob geweld;

* een overzicht van het regeringsplan tegen homodiscriminatie;

* een stand van zaken over het voorstel om de Grondwet te herzien en discriminerende persmisdrijven voor de correctionele rechter te brengen;

* het regeringsinitiatief om een seksismewet in te voeren;

* enkele algemene bedenkingen.

Twee andere aspecten van het homobeleid, worden niet meer behandeld omdat dit eerder al gebeurde. Het gaat om de strafverzwaring voor homofoob geweld (Zie: hier, nvdr) en de "interfederalisering" van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, waardoor er ook een centrum komt voor discriminaties bij de deelstaten (Zie: hier, nvdr).

Het artikel gaat bovendien niet in op drie belangrijke vragen:

== Moeten discriminerende meningen verboden en/of vervolgd worden?

== Moet discriminatie in de privésector verboden en/of vervolgd worden?

== Is de strategie om discriminerende meningen te verbieden en/of te vervolgen efficiënt of niet?

De Europese en Belgische rechtsregels beantwoorden die drie vragen volmondig met ja. Wij gaan hier niet op in omdat dit ons te ver zou voeren. We blijven in dit artikel bewust binnen het kader van deze rechtsregels. Als discriminerende meningen en gedragingen verboden en/of vervolgd worden, dan moet dit o.i. voor alle discriminerende meningen en gedragingen gelijk zijn. Gelijke monniken, gelijke kappen. Dàt is het uitgangspunt van dit (deels opiniërend) artikel.

1. HET PLAN TEGEN HOMOFOOB GEWELD

Op 31 januari 2013 stelde federaal minister van Gelijke Kansen Joëlle Milquet (cdH) een plan tegen homofoob geweld voor. Het plan kwam er naar aanleiding van de moord op Ihsane Jarfi, een moord uit homohaat in Luik begin mei vorig jaar. Het is een plan van alle overheden, niet alleen van de federale overheid dus. Het wordt sinds 31 januari "in werkgroepen geconcretiseerd en opgevolgd". Een aantal punten is momenteel al gerealiseerd, maar veel nog niet. Vooraleer dit plan te beoordelen, gaan we kort in op een boeiende grootschalige studie over homofobie, die kort na de voorstelling van het plan werd bekendgemaakt.

1.1. DE STUDIE VAN ELCHARDUS OVER HOMOFOBIE

Onder leiding van de professoren Mark Elchardus (sociologie, VUB) en Johan Put (KULeuven, rechten) werden zo'n 3.867 scholieren uit de helft van de secundaire scholen in Antwerpen en Gent bevraagd over hun welbevinden, hun houdingen tegenover geweld, hun vooroordelen, hun verenigingsleven. Een onderdeel van deze studie, waaraan dan weer 2.769 Antwerpse en Gentse scholieren van de tweede en de derde graad meewerkten, ging over homofobie. Dat onderdeel werd uitgevoerd door Lilith Roggemans en het is ook dat onderdeel dat voor dit artikel belangrijk is.

Uit haar studie bleek eens te meer dat moslimjongens homofober zijn dan andere jongeren. Roggemans ging ook na of de sociaal-economische situatie een rol speelde bij deze homofobie, maar dat bleek niet zo te zijn. Bij alle groepen was statistisch gezien ruim de helft van de homohaat alleen te verklaren door de religie van de betrokkene en bij moslims was die band nog sterker. De cijfers zijn onthutsend:

* 23,3 % van de bevraagde moslims vindt geweld tegen homo's aanvaardbaar, drie keer zoveel dan bij niet-moslims. Slechts de helft van de moslims vindt agressie uitdrukkelijk niét aanvaardbaar.

* 45,9 % van de moslims vindt dat het homohuwelijk moet worden afgeschaft, ruim zes keer zoveel als bij de niet-moslims.

* 38,9 % van de moslims wil geen homoseksuele leraar, vier keer zoveel als bij de niet-moslims.

* 21,4 % van de moslims vindt de doodstraf voor homo's goed, zeven keer zoveel als bij de niet-moslims.

Het gaat hier dus om grote verschillen tussen moslims en niet-moslims. En die verschillen worden volgens het onderzoek verklaard door de religie, niét door sociaal-economische omstandigheden. Elchardus: "Deze resultaten laten scherpe conflicten vermoeden, temeer daar in Antwerpen één op de drie en in Gent één op de vier jongeren van het secundair onderwijs moslim is".

Ter relativering moet worden gezegd dat het om een attitude-onderzoek bij pubers gaat. Met twee beperkingen: attitudes leiden niet noodzakelijk tot gewelddadig gedrag; in attitude-onderzoek bij pubers valt enige snoeverij nooit uit te sluiten. Maar het blijft toch verbijsterend dat de verschillen zo groot zijn.

1.2. HET BELEID VAN MILQUET.

Welk beleid voert Milquet nu tegen homofoob geweld en tegen homofobie?

Het plan-Milquet is in meerdere versies beschikbaar. Er was een tekst op de persconferentie, nu is er een lichtjes gewijzigde tekst. Dan is er ook nog een lange voorbereidende nota. Dat alles maakt een bespreking er niet eenvoudiger op. We halen belangrijke punten uit al deze documenten.

De voorbereidende nota meent dat de oorzaken van homofobie en transfobie (haat tegen mensen die er anders uitzien dan hun geslacht laat vermoeden) "niet bekend zijn" (sic). "Een religieuze overtuiging hebben blijkt samen te hangen met een negatieve houding tegenover de homo's. Er zijn verschillen tussen de godsdiensten, al zijn die op basis van de huidige onderzoeken niet altijd heel helder", zo schrijft de toelichting bij het plan.

Die toelichting miskent daarmee de toen al bekende onderzoeken van de Leuvense professor Marc Hooghe, die aantoonde dat moslimjongens dubbel zo homofoob zijn als katholieke of vrijzinnige jongens. Tussen deze laatste twee groepen was er in Hooghes onderzoek geen verschil. (Meer over Hooghes onderzoek leest U hier, nvdr). Ondertussen werd dit onderzoek dus bevestigd door het onderzoek van Mark Elchardus. Eerder onderzoek van de Dienst voor Strafrechtelijk Beleid vond inderdaad geen link tussen homofoob geweld in Brussel en religie, maar er mocht van de overheid ook niet naar gevraagd worden.

Wat zegt het plan zoal? We belichten enkele voorstellen en ook een stand van zaken vandaag.

== Er komt meer onderzoek naar de oorzaken van homofoob geweld, want "het huidige onderzoek richt zich niet of nauwelijks op de situationele omstandigheden of de motieven voor geweld". Er komt dus meer onderzoek naar de motieven van de daders en ook naar de stress die iemands seksuele oriëntatie op school kan veroorzaken.

== De maximumstraffen voor homofoob en transfoob geweld worden verdubbeld. Dit is momenteel al gerealiseerd door minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld).

== De antidiscriminatiewet wordt geëvalueerd. En dan zal ook transfobie strafbaar worden. Deze evaluatie van de antidiscriminatiewet moest al meer dan een jaar geleden ingediend zijn bij het parlement. Maar er is nog niets.

== De antipestwet wordt herzien, zodat pesten uit homofobe motieven zwaarder wordt bestraft. Minister van Werk Monica De Coninck (sp.a) heeft een voorontwerp klaar, maar stelt het niet ter beschikking van de pers. Haar perswoordvoerder Benjamin Scandella zegt dat "de straffen voor pesten om homofobe of transfobe redenen aangepast worden aan die van de antidiscriminatiewet". Ze komen dan op "maximum 6 maanden bruto loon, terwijl dat bij gewoon, niet-discriminerend pesten maar drie maanden is. Te betalen door de pesters".(Wat het verschil nog zal zijn tussen homofoob pesten en (seksuele) intimidatie op het werk, is niet duidelijk en kan bij gebrek aan tekst ook niet beoordeeld worden, nvdr).

== Al wat in de antiracismewet nu gestraft wordt, zal in de toekomst ook in de antidiscriminatiewet gestraft worden. Nu verschillen beide wetten op cruciale punten. Discriminatie van vreemdelingen door privépersonen (bedrijven, verhuurders) is strafbaar, maar discriminatie van homo's door privépersonen niet.

Racistische persmisdrijven kunnen vervolgd worden, homofobe persmisdrijven de facto niet. Deze wetten worden gelijkgeschakeld. Kamerlid Dirk Van der Maelen (sp.a) diende een wetsvoorstel in om dit te realiseren, maar dat leidde voorlopig tot niets. We gaan hier later uitvoeriger op in.

== Alle politiezones zullen één referentie-ambtenaar moeten hebben, die zich speciaal met homofoob geweld bezighoudt, zo werd op de persconferentie gezegd. De opleiding van de politie wordt verbeterd. Bij de selectie zowel van de lesgevers als van de politie-aspiranten zal men ook kijken naar mogelijke homofobie van de kandidaten. Mensen met extremistische houdingen worden geweerd. Althans, dat zegde minister Milquet op de persconferentie, maar het staat niet uitdrukkelijk in het plan.

== Er komt een degelijke registratie van homofoob en transfoob geweld, want momenteel is die er niet.

== Er komt meer preventie, meer slachtofferopvang, meer sensibilisering, meer overleg met het middenveld. Er wordt ook "gewerkt naar de godsdiensten om homofobie te bestrijden". Maar hoe dat laatste moet gebeuren zegt het plan niet.

== Vlaams minister Pascal Smet (sp.a) wil de schoolboeken screenen op "gendermechanismen": hij wil dus nagaan of er niet te veel stereotypen over mannen, vrouwen en holebi's in staan. Er komt ook een overleg met de uitgeverswereld.

Er zijn meerdere werkgroepen om de doelstellingen van het plan te realiseren. Het plan bevat vooral veel goede intenties, maar minder concrete maatregelen. Er is ook geen timing voor de realisatie van de maatregelen, geen nulmeting om die maatregelen achteraf te evalueren en geen budget om ze te realiseren.

2. HET PLAN TEGEN HOMODISCRIMINATIE.

Op 10 juni 2013 werd dan een nieuw plan tegen homodiscriminatie goedgekeurd. Dat bevat nog meer goede bedoelingen en is vooral een overzicht van projecten die dan al liepen. Wat staat hier zoal in?

== Transgenders moeten overal in algemene ziekenhuizen terecht kunnen met hun problemen.

== Het "ombouwen" van mannen tot vrouwen en omgekeerd moet beter terugbetaald worden door het ziekenfonds.

== Het IGVM (Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, bevoegd voor discriminatie van transgenders)

stelt een tekst op met de belangrijkste beleidsactiepunten (Dit is dus een plan om een plan op te stellen, nvdr) en laat een extern onderzoek doen naar discriminatie van transgenders bij verzekeringsmaatschappijen.

== Buitenlandse Zaken richt een informeel netwerk van ambtenaren op dat zich bezig houdt met homohaat in het buitenland.

== In de asielwet wordt het begrip "bijzondere sociale groep" (op grond waarvan iemand het statuut van politiek vluchteling kan krijgen) verduidelijkt, zodat homo's en transgenders er zeker onder vallen. Vervolgde homo's en transgenders kunnen momenteel al politiek asiel krijgen.

== Er komen meerdere onderzoeken naar geweld tegen homo's en naar de mechanismen die maken dat dit geweld zo weinig wordt aangegeven door de slachtoffers.

== De politie krijgt een Werkgroep Transgender. Arbeidsinspecteurs zullen speciale vorming krijgen over "genderidentiteit".

== De nieuwsuitzendingen zullen worden "gemonitord" om na te gaan of ze geen vooroordelen tegen homo's en transgenders spuien. (De vraag hoe dit kan worden gerealiseerd zonder het censuurverbod uit de grondwet te overtreden wordt vooralsnog niet gesteld, nvdr).

== Vlaanderen zal nieuwkomers tijdens de inburgeringscursussen wijzen op het homohuwelijk en op respect voor seksuele minderheden.

== Vlaanderen ondersteunt de Outgames 2013, de Olympische Spelen voor holebi's, in Antwerpen, die deze week beginnen en tot 11 augustus duren.

== In de scholen zullen cursussen over racisme en homofobie worden georganiseerd. De filosofie is nl. dat de oorzaken van racisme, vrouwenhaat en homofobie dezelfde zijn, nl. een patriarchale en traditionele opstelling.

== Het CGKR zal een seminarie organiseren over de relatie tussen religie en homoseksualiteit.

Dit plan is voornamelijk een opsomming van wat al gebeurde en bevat weinig nieuwigheden.

3. HOMOHAAT EN PERSMISDRIJVEN

De discriminaties tussen de verschillende antidiscriminatiewetten (racisme, discriminatiewet en genderwet) zouden worden weggewerkt. Zo bepaalt het actieplan tegen homofoob geweld. Eén van deze discriminaties betreft artikel 150 van de Grondwet. We gaan hier wat verder op in omdat er een concreet voorstel ter tafel ligt om dit artikel te herzien.

Dat artikel 150 bepaalt dat persmisdrijven naar het assisenhof gaan, maar racistische permisdrijven niet. Zij gaan naar de correctionele omdat anders geen vervolging plaatsgrijpt. Het is immers veel te duur om voor ieder haatmisdrijf in de pers een assisenjury samen te roepen. Dus: haatboodschappen in de (sociale) media tegen vreemdelingen worden vervolgd, soortgelijke haatboodschappen tegen homo's niet.

Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR) heeft al een paar keer voorzichtig gevraagd om deze mogelijkheid om haatmisdrijven naar de correctionele rechtbank te verzenden uit te breiden naar àlle discriminerende misdrijven (en minstens naar haatmisdrijven tegen homoseksuelen en gehandicapten). Dus: naar oproepen tot haat tegen alle groepen uit de antidiscriminatiewet (homo's, zieken, bejaarden, gehandicapten, religieuze minderheden, armen…). Maar het CGKR voerde zeker geen grote campagne om alle haatmisdrijven in de media te correctionaliseren, zoals het wél deed om alle racistische persmisdrijven te correctionaliseren.

Dit voorstel druist nochtans niét in tegen de geest van de Grondwet, want ook in 1830 wilde de grondwetgever persmisdrijven vervolgen. Hij vond alleen dat assisen de "natuurlijke rechter" was voor persmisdrijven. Waarom? Omdat de beroepsrechters die door de Nederlandse Koning Willem I waren benoemd, niet voldoende onpartijdig waren. Ondertussen is dat probleem wel opgelost.

Deze uitbreiding naar alle discriminerende persmisdrijven is aangekondigd in het actieplan tegen homofoob geweld van minister van binnenlandse zaken Joëlle Milquet omdat de huidige regeling botst met het Vejdeland-arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg van 9 februari 2012. Dat leert volgens professor mediarecht Dirk Voorhoof in De Juristenkrant dat je best dezelfde strafrechtelijke garanties inbouwt tegen discriminatie van homo's als tegen discriminatie van vreemdelingen. En dat is dus momenteel in België niet zo.

Door de Cassatie-arresten van 6 maart 2012 zijn àlle haatboodschappen op het internet en in de (sociale) media "persmisdrijven" geworden. De huidige regeling is dus niet alleen discriminerend voor de overgrote meerderheid van de groepen waarvan de overheid de discriminatie wil bestrijden (homo's, religieuze minderheden, bejaarden, zieken, gehandicapten, armen…), door de huidige regeling wordt de strijd tegen radicaliserende groepen zoals Sharia4Belgium ook enorm bemoeilijkt. Het volstaat om een haatboodschap op het internet te zetten om te genieten van de garanties van het persmisdrijf en de facto straffeloos te blijven.(Lees hier meer over het persmisdrijf en de problemen hierrond, nvdr).

Kamerlid Dirk Van der Maelen diende op 19 april 2012 een voorstel tot herziening van de grondwet in om alle discriminerende persmisdrijven naar de correctionele rechter te sturen. Deze regeling zou ook gelden voor "mediamisdrijven", die op televisie of op het internet worden gepleegd. Tot op heden gebeurde er niets mee. Als deze legislatuur voorbij is, ligt de zaak misschien voor heel lang stil. Het artikel 150 van de Grondwet moet immers "voor herziening vatbaar" verklaard worden om te kunnen worden herzien en het is helemaal niet zeker dat dit opnieuw zal gebeuren. Want als de politici de herziening van dit artikel 150 niet belangrijk genoeg vinden in de vier jaar tijd dat ze het konden herzien, waarom zouden ze het dan opnieuw vatbaar verklaren voor herziening?

Daarom vroegen wij aan alle partijvoorzitters en aan alle fracties in de Kamer of zij dit voorstel steunen en hoe zij dat zien. Na een maand hebben alle partijen geantwoord, behalve MR, die ondanks herhaaldelijk aandringen niets van zich liet horen, en N-VA, die wel een initiatief aankondigt maar het niet eens raakt over de inhoud ervan. Ook de betrokken staatssecretarissen en ministers, Servais Verherstraeten (CD&V), bevoegd voor institutionele hervormingen, en Annemie Turtelboom (Open Vld), bevoegd voor justitie en de strijd tegen terroristische groepen, werden aangeschreven, maar reageerden niet.

Wat zegden de partijen die wél reageerden?

De "Comori-partijen" (de regeringsmeerderheid én de Groenen die samen de twee derdemeerderheid leveren om de grondwet te herzien) reageren over het algemeen positief op het voorstel. Maar alleen cdH en Groen willen dat nog deze legislatuur gerealiseerd zien. De andere partijen, met inbegrip van de sp.a, vrezen dat dit "niet realistisch" is, gezien de zware agenda van de Comori, die de hele staatsstructuur moet hertekenen. Wat geeft dit partij per partij?

CD&V wil àlle mediamisdrijven naar de correctionele rechter sturen. Niet alleen de discriminerende misdrijven dus, maar ook niet-discriminerende beledigingen en dito laster. Niet alleen misdrijven die via een krant of pamflet worden gepleegd, maar ook zij die via televisie op het internet worden gepleegd. Raf Terwingen (CD&V) kondigt een eigen wetgevend initiatief aan tegen oktober.

Sp.a steunt vanzelfsprekend het voorstel-Van der Maelen, maar vreest dat dit deze legislatuur niet meer zal gerealiseerd kunnen worden. Open Vld vindt "artikel 150 ouderwets wat betreft persmisdrijven en steunt elk initiatief om het te moderniseren". De partij wil echter "niet werken met ad-hoc-wijzigingen" en wil "geen timing plakken" op de herziening ervan.

cdH wil discriminerende persmisdrijven naar de correctionele rechter en die wijziging moet "nog tijdens deze legislatuur" gebeuren. De PS wil àlle persmisdrijven naar de correctionele rechter, maar geeft geen timing op. De MR vond het niet nodig om te reageren. Namens Groen-Ecolo steunt Stefaan Van Hecke het voorstel-Van der Maelen en hij wil het nog deze legislatuur gerealiseerd zien.

Wat vinden de andere partijen? De grootste partij van het land, de N-VA, slaagde er niet in om binnen de maand een standpunt te formuleren. Ze kondigt er wel een aan.

Het VB wil dan weer dat alle mediamisdrijven naar assisen gaan, ook de racistische. De partij wil de grondwet in die zin wijzigen. Om ervoor te zorgen dat haatboodschappen via het internet zoals die van Sharia4Belgium daardoor ongestraft blijven, wil de partij een snellere en kortere assisenprocedure voor dit soort misdrijven. Want er moet ook effectief vervolgd worden.

Kortom: er is een meerderheid om alle discriminerende persmisdrijven voor de correctionele rechter te brengen. Maar slechts twee partijen geloven dat dit nog voor de verkiezingen van 2014 zal gebeuren. De kans dat dit dus nog voor de verkiezingen gebeurt is klein. De inzet is echter groot, veel groter dan discriminatie van een reeks minderheidsgroepen. Ook voor de strijd tegen het extremisme en het terrorisme is de herziening belangrijk en dat zien weinig partijen in.

Zoals een lid van de Kamercommissie Justitie informeel zegde: "Eigenlijk wil men dit artikel niet herzien, men denkt er ook niet over na, maar heeft een eerder romantisch idee over persmisdrijven. Je zal veel lippendienst aan het voorstel van Van der Maelen horen, maar er zal niets van komen".

4. DE SEKSISMEWET VAN MILQUET

4.1. HET VOORONTWERP ZELF

De regering keurde ook een voorontwerp van seksismewet goed. Dat is nu voor advies naar de Raad van State. Het is belangrijk voor vrouwen én transgenders, maar niet voor homo's en lesbiennes, want voor deze laatste groep geldt het niet.

Milquet stelt vast dat "seksisme niet het erfdeel is van achtergestelde wijken van een specifieke gemeenschap, maar het is alomtegenwoordig". Ze verwijst naar de ophef die het eindwerk van Sofie Peeters over intimidatie in de Brusselse straten maakte. Seksisme is geen discriminatie, maar "een fundamenteel geloof in de wezenlijke minderwaardigheid van een geslacht".

Milquet wijzigt daarom de genderwet van 2007, die discriminatie op basis van geslacht verbiedt. Die wet heeft een burgerrechtelijk en een strafrechtelijk luik.

* Benadeelden kunnen van de burgerlijke rechter een schadevergoeding tussen 650 en 1.300 euro krijgen. Of als ze discriminerend behandeld zijn op hun werk: 6 maanden loon. Die regeling geldt momenteel alleen voor bepaalde domeinen zoals de arbeidssector, de sociale sector en de toegang tot goederen en diensten. Milquet wil die regeling nu ook uitbreiden naar alle intimidatie en seksuele intimidatie in de openbare ruimte (bv. op straat of het openbaar vervoer). De begrippen "intimidatie" worden hier zeer ruim gedefinieerd. Het gaat om "woorden of gedragingen die als doel of als gevolg hebben dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast en dat een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd". Er moet géén kwade bedoeling zijn om iemand te vernederen wegens haar geslacht. De gevolgen volstaan. Bovendien wordt de bewijslast "gedeeld". Bij duidelijke aanwijzingen wordt de aangeklaagde zelf verplicht om te bewijzen dat hij niét (seksueel) geïntimideerd heeft. Tenminste voor de schadevergoedingsprocedure voor de burgerlijke rechter.

* Bij de strafrechter verloopt alles veel strenger. Wie opzettelijk iemand wil vernederen wegens zijn geslacht en daarbij iemands waardigheid aantast, kan één jaar cel en 6.000 euro boete krijgen. Als de dader een ambtenaar in functie is, kan de celstraf oplopen tot 2 jaar. Dit nieuwe misdrijf noemt Milquet "seksisme". Om strafbaar te zijn moet er dus wel een echte bedoeling zijn om iemand als minderwaardig te beschouwen wegens haar geslacht. De gevolgen alleen volstaan hier niet. Milquet vertolkt hiermee de visie van het Grondwettelijk Hof over de antidiscriminatiewet in haar voorontwerp en ze is de eerste die dat ook uitdrukkelijk doet.

* Iedere discriminatie wegens geslacht - direct of indirect - wordt ongeacht de sector waarin ze wordt gepleegd, strafbaar met 1 jaar cel en 6.000 euro boete. Momenteel is alleen het aanzetten tot discriminatie strafbaar, niet de discriminatie zelf. Slechts discriminatie op grond van zogenaamd ras, nationaliteit of etnische afstamming, afkomst en huidskleur. En dan nog alleen maar binnen bepaalde sectoren (arbeid, leveren van goederen en diensten (huur bv.) en de sociale sector). Deze nieuwe strafbaarstelling in het voorontwerp-Milquet gaat dus veel verder.

4.2. DE KRITIEK OP HET VOORONTWERP.

Jogchum Vrielink, specialist antidiscriminatierecht (KULeuven), bekritiseerde dit voorstel al sterk. Volgens hem is dit een onaanvaardbare aanslag op de vrijheid van meningsuiting.

"Religies kunnen door het voorontwerp strafbaar zijn, want de gelijkheid van vrouwen wordt daarin ogenschijnlijk ontkend in naam van patriarchaal gezag. Om van rappers en hiphopgroepen nog maar te zwijgen", zegde hij eerder aan De Standaard en Gazet van Antwerpen. Volgens Vrielink kunnen reclamebureaus die mensen "reduceren tot hun geslachtelijke dimensie" strafbaar zijn, en zelfs feministische actiegroepen die een 'minachtend' of 'reductionistisch' beeld ophangen van mannen.

Nog verder gaat zijns inziens het discriminatieverbod. "Telkens je iemand bewust benadeelt op grond van geslacht (man-vrouw, transgender of niet) kan je strafbaar zijn, in vrijwel alle maatschappelijke situaties, bv. bij de keuze van je vrienden of je partner. Om een vervolging te ontlopen moet je objectief en rationeel kunnen verantwoorden waarom je deze keuze maakt, maar de keuze van vrienden en partners is nu eenmaal emotioneel."

"Deze bepaling schept bovendien nieuwe discriminaties. Ze gaat verder dan het discriminatieverbod uit de antiracismewet. Daar is discriminatie strafbaar bij het leveren van goederen en diensten en in de arbeidssituatie. Voor alle andere gronden (seksuele voorkeur, geloof, handicap…) is discriminatie gewoonweg niet strafbaar. Terwijl dus iedere discriminatie van vrouwen én transseksuelen door het voorontwerp-Milquet in élke sector van het maatschappelijk leven strafbaar wordt, blijft discriminatie van homo's en gehandicapten onstrafbaar in àlle sectoren van het maatschappelijk leven, ook bij huur en in de werksituatie. Nieuwe discriminaties dus."

Vrielink: "En als al die groepen (homo's, gehandicapten, bejaarden, zieken….)dezelfde rechten gaan opeisen - en waarom zouden ze dat niet doen - wordt het maatschappelijk debat en het maatschappelijk verkeer bijna onmogelijk". En de deskundige besluit: "Deze wet is een monster. Het monster dook al op in 2003, 2008, 2010 en ook nu weer. Natuurlijk moet seksuele intimidatie op straat aangepakt worden, maar dit is een volkomen contraproductief en overbodig voorontwerp."

Het valt af te wachten hoe de Raad van State over het voorontwerp-Milquet oordeelt.

5. BEDENKINGEN.

5.1. Het is natuurlijk positief dat er een beleid tegen homofoob geweld en tegen homodiscriminatie is ontwikkeld. Maar het is erg dat dit beleid snel-snel tot stand moest komen na een homofobe moord in Luik. Zonder dode had het plaatje er heel anders uit gezien.

Het is positief dat de politici de vele discriminaties die nu het gevolg zijn van de wetten die discriminatie officieel willen bestrijden, willen wegwerken. Een aantal ministers heeft daartoe ook al initiatieven genomen én dingen gerealiseerd.

Denken we slechts aan justitieminister Annemie Turtelboom met haar (overigens voor kritiek vatbare) wet op de verdubbeling van straffen bij discriminerend geweld. Denken we verder aan minister van Werk Monica De Coninck met haar voorontwerp om de straffen van de antipestwet aan te passen als het pestgedrag discriminerend is. (Lees hier alles over de huidige antipestwet, nvdr). Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet heeft een omstreden "interfederalisering" van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding) door de Senaat gejaagd, zodat de antidiscriminatiewet ook zal gelden in bevoegdheidsdomeinen van de deelstaten (de Lijn, de VDAB, de Vlaamse ambtenarij, welzijnszorg en het Vlaamse onderwijs). Maar dat ontwerp is bekritiseerbaar, geldt niet voor discriminatie van vrouwen en transgenders en moet nog door zeven andere "parlementen" worden goedgekeurd.

5.2. Ondertussen lanceerde minister Milquet een seksismewet, waarin zij een van de discriminaties die momenteel in de antidiscriminatiewetten van 2007 bestaan zelfs nog uitbreidt. Waarom is het beledigen van homo's op straat in deze wet "vergeten", terwijl dat in Brussel even erg is als het beledigen van vrouwen? Waarom wordt het beledigen van vrouwen bestraft met 1 jaar cel, terwijl het beledigen van homo's met een overigens onwettige GAS-boete wordt afgehandeld (onwettig omdat de misdrijven uit de antidiscriminatiewet wettelijk gezien niet met een GAS-boete kunnen worden afgehandeld; denigrerend omdat men door dit toch te doen nu net het homofobe aspect van de belediging ontkent, want zuivere (niet-discriminerende) beledigingen mogen wel met een GAS-boete worden beteugeld, nvdr)? Waarom werd deze nieuwe discriminatie tussen enerzijds vrouwen en transgenders en anderzijds homo's en lesbiennes ingevoerd? En bovendien: waarom wordt discriminatie van vrouwen én transgenders strafbaar, maar niet discriminatie van alle andere groepen uit de antidiscriminatiewet, die nog altijd de meerderheid van de slachtoffers uitmaken? Waar blijft de evaluatie van de antidiscriminatiewet?

Dirk Van der Maelen wilde een andere discriminatie uit de antidiscriminatiewetten wegwerken. Hij wilde alle persmisdrijven gelijk behandelen en naar de correctionele rechter sturen. Maar na een jaar is hier nog niets mee gebeurd en slechts twee partijen geloven dat dit nog tijdens deze legislatuur zal veranderen, terwijl dit eigenlijk al vier jaar lang mogelijk is.

5.3. De aanzetten tot een beleid tegen homodiscriminatie zijn er wel en er zijn al wat initiatieven genomen, maar het blijft allemaal lukraak en sommige items blijven zo zwaar taboebeladen dat een doelgericht beleid belemmerd wordt.

Tegen belangrijk wetenschappelijk onderzoek in wordt één van dé belangrijkste oorzaken van homofobie (nl, religie en dan vooral de islamitische religie) geminimaliseerd, soms zelfs ontkend. Er wordt dan gezegd: "Homofobie komt in alle groepen voor" en dat is onmiskenbaar juist. Maar het is niet omdat homofobie in alle groepen voorkomt, dat het niet in bepaalde groepen veel meer voorkomt. En dan moet een beleid zich (onder meer) speciaal naar die groepen richten. Wie zich wil beschutten tegen de regen, moet zijn maatregelen niet in eerste instantie afstemmen op het aantal regendagen in de Sahara. Nochtans regent het daar ook, niemand ontkent dat. Wie zich wil beschutten tegen de regen moet zijn maatregelen eerst en vooral afstemmen op de natste regio's op de planeet.

Het huidige homobeleid gaat ervan uit dat de oorzaken van antisemitisme, racisme en homohaat dezelfde zijn (nl. een autoritaire persoonlijkheid, een traditionele cultuur, slechte socio-economische omstandigheden…) terwijl dat onjuist of minstens ongenuanceerd is gebleken. Deze theorie ontkent de verschillen tussen de culturen en dus...de diversiteit. Anderzijds correleren slechte socio-economische omstandigheden in België niet met homofobie, zo wees het onderzoek van Mark Elchardus uit. Maar zelfs als de oorzaken van antisemitisme, racisme en homohaat precies dezelfde zouden zijn, dan nog zijn het verschillende fenomenen. En dus moet de strijd tegen deze verschijnselen anders zijn. Het is niet omdat sla, wortelen en prei alledrie groenten zijn dat je ze op precies dezelfde manier moet gaan koken.

5.4. Het is positief dat men lessen over homofobie gaat geven, maar door in dezelfde lessen tegelijkertijd én racisme én homohaat te behandelen, zoals de Brusselse minister van Gelijke Kansen, Bruno De Lille Battaille (Ecolo) wil, verdrinkt men de vis. Die lessen dreigen voor 90% over racisme gaan en ze dreigen ook de slachtofferrol waarin nogal wat allochtone moslimjongens zich wentelen te versterken. Bovendien is dit een beleidsmaatregel waarvan de resultaten nooit gemeten kunnen worden omdat te veel zaken door elkaar worden gemengd.

Om de homohaat echt te bestrijden moet je niet alles op één hoop gooien, maar een divers beleid voeren met prioritair aparte acties naar groepen die homofober zijn dan andere. Er is duidelijk ook overleg nodig met de religieuze autoriteiten en dan vooral met de islamitische autoriteiten om te verhinderen dat de homofobie van moslimjongens tot geweld leidt. Daarom is ook overleg met en strenge controle op de islamleraars in de scholen nodig. Precies omdat de homofobie veel groter is bij moslimjongens dan elders en omdat al één op de vier scholieren van het GO! islamonderwijs volgen. Het huidige beleid plukt hierbij de zure vruchten van het "passieve migratiebeleid" (vooral gericht op gezinshereniging, regularisatie van illegalen en op politieke vluchtelingen) van de voorbije twintig jaar en van de feitelijke onwil om de opleiding van islamleraars in handen te nemen, waardoor deze laatsten doorgaans in de reactionaire wahabitische (salafistische) traditie van Saudi-Arabië worden geschoold.

Een groot deel van de huidige politici wil - om electorale redenen - de relatie tussen moslimjongens en homofobie niet zien. Dat geldt vooral voor Brusselse politici, want daar is een groot islamitisch electoraat. En toeval of niet: de meeste ministers die verantwoordelijk zijn voor Gelijke Kansen, en dus voor de strijd tegen de homofobie, zijn Brusselaars. Nochtans zijn ze al bij herhaling voor die relatie gewaarschuwd, ook door (zeldzame) moslims zelf, zoals de liberale Antwerpse politicus Carim Bouzian. (Zie bv. hier, nvdr).

Kortom: het beleid tegen homofobie en homofoob geweld blijft toch te veel steken in fraaie intentieverklaringen, wollige documenten en...werkgroepen. Allemaal erg belangrijk, maar onvoldoende. Veel concrete stappen, die al jaren gezet hadden kunnen zijn (zoals bv. het wegwerken van de discriminaties in de antidiscriminatiewetten zelf, aparte preventieacties naar de islamitische gemeenschap), zijn door de bevoegde ministers nog altijd niet gezet. Daarvoor houden ze te weinig rekening met wetenschappelijke studies en te veel met hun electorale belangen. Het homobeleid schijnt in de media erg belangrijk, maar in werkelijkheid is het dat veel minder. Maar… er wordt voor deze veranderingen ook amper gelobbyd.

*****************************************

*****************************************

Lees ook:

Homofoob geweld: feiten, oorzaken en beleidsvoorstellen

Over strafverzwaring voor homofoob geweld

Kamercommissie Justitie verdubbelt straffen voor homofoob geweld

Homofoob geweld kan niet met GAS-boetes worden aangepakt

Het debat over het antidiscriminatiebeleid van Milquet in 2012

Di Rupo I over justitie en discriminatie

Naar een interfederaal antidiscriminatiecentrum

Naar een Vlaams antidiscriminatiecentrum?

Bouzian: "Imams moeten homohaat actief bestrijden"

"Homofobie los je niet op door islamofoob te worden"

Minderhedenforum: "Homofobie en stereotype relaties samen aanpakken"

Sharia4Belgium en het persmisdrijf

Het CGKR en de homohaat

Vrielink: "Antiracismewet wordt vaak ongrondwettig toegepast"

De antipestwet: feiten en problemen

Het CGKR en de vrijheid van meningsuiting

Pleidooi voor een recht op discriminatie

*****************************************

Het recentste nieuws over het justitiebeleid vindt U door in de functie "zoeken" rechtsboven op deze site de letters JDW in te tikken.

*****************************************